Μπορεί το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου να εκτοξεύτηκε πάνω από τα 14 δισ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2025 και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις να αυξήθηκαν κατά 12%, όμως ο κλάδος παρουσιάζεται ευάλωτος σε αρνητικές διεθνείς εξελίξεις και οι υποδομές στα νησιά κινδυνεύουν με κατάρρευση λόγω υπερβολικού φόρτου.
Πριν από λίγες μέρες γράφαμε για τις διαμαρτυρίες εκπροσώπου εταιρείας κρουαζιερόπλοιων για το γεγονός ότι το Τέλος Επιβάτη Κρουαζιέρας έχει αυξήσει το ποσοστό των επιβατών που δεν κατεβαίνουν στα λιμάνια, από 5% σε 15%. Κακό αυτό για τους ιδιοκτήτες κρουαζιερόπλοιων (αφού μειώνεται η αίγλη του προϊόντος «κρουαζιέρα») και για τους μαγαζάτορες στα λιμάνια, αλλά όποιος έχει βιώσει τι συμβαίνει στα λιμάνια όταν δένει κρουαζιερόπλοιο, με την «κατάληψη» αυτών και των γύρω δρόμων από εκατοντάδες άτομα, δεν μπορεί να μη σκεφτεί τον τεράστιο φόρτο για τους κατοίκους και τις υποδομές.
Η έκθεση της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας που δημοσιεύτηκε προχθές, εστιάζει στον φόρτο στις υποδομές. Αλλά και ο «εκτροχιασμός» της καθημερινότητας των κατοίκων δεν είναι αμελητέος παράγοντας. Αν τα νησιά γίνουν απλώς πεδία τουριστικής επιχειρηματικότητας και χάσουν κάθε διάσταση τοπικής κοινωνίας, αν οι κάτοικοι νιώθουν «εξόριστοι» στον τόπο τους, τότε το όποιο οικονομικό όφελος θα είναι αδιάφορο.
Ομως ο τουρισμός έχει και μία ακόμη καθαρά οικονομική επισφάλεια: να ξεσπάσει μια κρίση υπερσυσσώρευσης τουριστικών υποδομών και υπηρεσιών εάν ενσκήψει κάποια διεθνής οικονομική κρίση και μειωθεί δραστικά η διεθνής ζήτηση τουριστικών υπηρεσιών.
Προς το παρόν και μέχρι αποδείξεως του εναντίου, ζούμε στιγμές ανεμελιάς και οικονομικής ευωχίας, καθώς ο τουρισμός βαδίζει από άλμα σε άλμα. Όπως δείχνουν τα χθεσινά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ) για το ταξιδιωτικό ισοζύγιο τον Αύγουστο του 2025 και για το διάστημα Ιανουαρίου - Αυγούστου 2025, το τουριστικό ρεύμα πραγματοποιεί και φέτος άλμα τόσο σε ό,τι αφορά τις εισπράξεις όσο και σε ό,τι αφορά το πλεόνασμα στο ταξιδιωτικό ισοζύγιο.
Συγκεκριμένα:
● Οι τουριστικές εισπράξεις τον Αύγουστο του 2025 αυξήθηκαν κατά 10,5% σε ετήσια βάση (δηλαδή σε σχέση με τον Αύγουστο του 2024), ενώ στο 8μηνο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2025 αυξήθηκαν κατά 12% σε ετήσια βάση. Οι αντίστοιχες αυξήσεις το 2024 σε σχέση με το 2023 ήταν 11,6% και 1,5%. Το συμπέρασμα είναι ότι το τουριστικό ρεύμα αυξάνεται πλέον επειδή «φουσκώνει» τους υπόλοιπους, πλην των καλοκαιρινών, μήνες.
● Το ισοζύγιο ταξιδιωτικών υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 10% στην περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου σε ετήσια βάση, ενώ την ίδια περίοδο του 2023 είχε μειωθεί σε ετήσια βάση κατά 0,4%. Τον φετινό Αύγουστο αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 8,4%, ενώ τον Αύγουστο του 2024 είχε μειωθεί κατά 6,4%.
● Η μέση δαπάνη ανά ταξίδι μη κατοίκων αυξήθηκε στο 8μηνο σε ετήσια βάση κατά 7,2%, ενώ το ίδιο διάστημα του 2024 είχε μειωθεί σε ετήσια βάση κατά 9%.
Φαίνεται λοιπόν ότι ο «οδηγός» της τουριστικής ανόδου δεν είναι τόσο η αύξηση του αριθμού των τουριστών, αλλά, πρώτον, η αύξηση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι και, δεύτερον, η διάχυση του τουριστικού ρεύματος και στους υπόλοιπους -πλην των καλοκαιρινών- μήνες.
Οι υποδομές
Η διάχυση του τουριστικού ρεύματος και στους υπόλοιπους μήνες είναι θέμα επιλογής, αλλά προκαλείται και κατά ένα -άγνωστο- ποσοστό της από την ανεπάρκεια και το «κλατάρισμα» των υποδομών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες αιχμής, ιδιαίτερα στα νησιά. Αρχίζοντας από τα πιο εμφανή προβλήματα (τουαλέτες, αποκομιδή απορριμμάτων και οδικό δίκτυο - μεταφορές) και συνεχίζοντας σε κάθε είδους υποδομές.
Το πρόβλημα αυτό ανέδειξε η προχθεσινή μελέτη που δημοσιοποίησε η Εθνική Τράπεζα. Υποθέτοντας ότι υπό «κανονικές συνθήκες» το τουριστικό ρεύμα έχει ακόμη περιθώρια ανόδου, η μελέτη εκτιμά ότι θα απαιτηθούν την επόμενη δεκαετία (μέχρι το 2035) επενδύσεις ύψους 35 δισ. ευρώ για την αναβάθμιση των υποδομών στα νησιά, που το καλοκαίρι σηκώνουν τεράστιο τουριστικό φορτίο. Η μελέτη περιέχει μια σημαντική παρατήρηση: Η πρόκληση όσον αφορά τις αναγκαίες επενδύσεις, δεν είναι μόνο χρηματοδοτική, αλλά και αποτελεσματικού μάνατζμεντ και αρχιτεκτονικής -εκεί ακριβώς που το «ελληνικό δαιμόνιο» πάσχει...
Πάνος Κοσμάς από την ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
Πηγή: efsyn.gr
https://www.efsyn.gr/oikonomia/elliniki-oikonomia/488579_gigantas-me-pilina-podia-o-toyrismos