Ο δρόμος της ερευνητικής δημοσιογραφίας έχει μοναξιά. Μπορεί το «ερευνητής δημοσιογράφος» να ακούγεται γοητευτικό, να δημιουργεί συνειρμούς για δόξα, αναγνώριση και επικράτηση της αλήθειας, αλλά δεν ισχύει τίποτε από όλα αυτά. Πού και πού κάποιο βραβείο απονέμεται για την τιμή των όπλων, και μπορεί να δίνει κουράγιο και να δημιουργεί ψευδαισθήσεις ότι το καλό τελικώς επικρατεί, αλλά η πραγματικότητα είναι δίκοπη. Οταν η κόψη της δημοσιογραφίας κόβει τη διαφθορά, τους διεφθαρμένους και την αδικία φαντάζει όπλο στα χέρια της κοινωνίας. Με την άλλη κόψη όμως ματώνει αυτός που κρατά το μαχαίρι. Ακρωτηριάζει την ανθρώπινη φύση του, τις αντοχές του, πλευρές της ζωής του και καμιά φορά από αυτή την κόψη χάνει τη ζωή του ολόκληρη.
Ο δρόμος της ερευνητικής δημοσιογραφίας είναι κακοτράχαλος, απότομος, ξερός και επικίνδυνος. Δεν τον φωτίζουν φώτα, δεν τον καταγράφουν κάμερες, δεν τον παρουσιάζουν εκπομπές lifestyle. Και όταν η πορεία καταλήξει στην αλήθεια, τα πράγματα δεν γίνονται αυτόματα αποδεκτά, αντιθέτως μετατρέπονται σε επικίνδυνα. Το κύριο όμως είναι ότι τον δρόμο αυτό τον ανοίγεις περπατώντας.
Από το πρώτο φύλλο του Documento η ρότα μας ήταν ξεκάθαρη και προσδιορισμένη. Γνωρίζαμε τις δυσκολίες αν και αγνοούσαμε, όχι απαραίτητα λόγω απειρίας αλλά εξαιτίας του ρομαντισμού, ότι γύρω μας τα τέρατα θα προσπαθούσαν να δείξουν πως τα τέρατα είμαστε εμείς.
Αποκαλύψαμε εκατοντάδες σκάνδαλα και αν ζούσαμε σε μια χώρα όπου επικρατεί το δίκιο, χιλιάδες απατεώνες θα είχαν οδηγηθεί στη Δικαιοσύνη από τις αποκαλύψεις μας. Βρεθήκαμε στη μέση ενός αδυσώπητου πολέμου με μόνο εφόδιο την πένα, αυτό το δίκοπο μαχαίρι της δημοσιογραφίας. Μας αποκάλεσαν ψεύτες, συκοφάντες, δόλιους και εσχάτως εγκληματίες και συμμορίτες.
Σε ό,τι με αφορά προσωπικά, πάνω μου εξαντλήθηκαν όλες οι παρακρατικές μέθοδοι του καθεστώτος, από την παρακολούθηση και τη δολοφονία χαρακτήρα μέχρι την κυριολεκτική μου δολοφονία. Διάβαζα κάθε μέρα συναδέλφους μου να γράφουν για υποτιθέμενα εγκλήματα που είχα διαπράξει, για τα 3 εκατομμύρια του Καλογρίτσα, για τη συκοφάντηση της οικονομικής ελίτ της χώρας και για τη «σκευωρία» που είχα στήσει για τους αθώους πολιτικούς που ελέγχονταν για τη Novartis.
Επινα το πρωί τον καφέ μου διαβάζοντας στα social media εκατοντάδες στοχευμένες χολερικές ανώνυμες αναφορές που προσπαθούσαν να με εμφανίσουν ως το χειρότερο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Κανάλια και σάιτ με εμφάνιζαν ως κίτρινο δημοσιογράφο ή εγκληματία, ενώ φρόντιζαν ακόμη και στις φωτογραφίες που χρησιμοποιούσαν να προσομοιάζω σε χιμπατζή και δύσμορφο ανθρωποειδές.
Γύρω από την εφημερίδα δημιουργήθηκε ένα τοξικό περιβάλλον που επιχειρούσε να μας τοποθετήσει σε ένα κάδρο όπου την απεικόνισή μας αναλάμβαναν οι φήμες και τα υπονοούμενα και ποτέ η ουσία, η πραγματικότητα και όσα γράφαμε. Στόχος τους ήταν να δημιουργήσουν μια εικόνα για το Documento για την οποία εμείς και η δουλειά μας δεν είχαμε καμία ευθύνη διαμόρφωσής της.
Και εμείς τι κάναμε; Επιμέναμε. Στις συσκέψεις, εκτός από τα θέματα και τις πληροφορίες, βάζαμε στο τραπέζι και διάφορες φιλοσοφικές μας αντιλήψεις περί δικαίου και έντιμης δημοσιογραφίας για να μπορούμε να αντέχουμε. Κάναμε τη δουλειά μυρμηγκιού διατηρώντας το θάρρος ανυποχώρητου λιονταριού. Ακουμπούσαμε ο ένας στον άλλο νιώθοντας πως έτσι σηκώνουμε στις πλάτες μας τη δημοσιογραφία ολόκληρη. Και μερικές φορές έτσι ήταν.
Το συνδικαλιστικό όργανο της ελληνικής δημοσιογραφίας, η ΕΣΗΕΑ, δεν έβγαλε ούτε μία ανακοίνωση για όσα μεθόδευαν εναντίον μας. Για τις μαζικές αγωγές, τον αποκλεισμό μας από τη διαφήμιση, τις δημόσιες απειλές. Ο Αδωνης Γεωργιάδης με απειλούσε ότι θα με βάλει φυλακή και οι συνάδελφοι τον καλούσαν στις εκπομπές τους για να ανταλλάξουν φιλοφρονήσεις. Ακόμη και όταν ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας με αποκάλεσε συμμορίτη και εγκληματία στη Βουλή, καταστρατηγώντας κάθε τεκμήριο αθωότητας, η ΕΣΗΕΑ δεν θεώρησε ότι πρέπει να βγάλει ουσιαστική ανακοίνωση. Το πρακτορείο διανομής Τύπου έκρυβε και συνεχίζει να κρύβει την εφημερίδα από τα περίπτερα.
Προσπάθησαν να μας θάψουν, αλλά δεν σκέφτηκαν ότι είμαστε σπόρος που αργά ή γρήγορα θα καρπίσει στο έδαφος της κοινωνίας γιατί διψά για ενημέρωση.
Μερικές φορές ίσως πιστεύαμε ότι δεν θα αντέξουμε, αλλά γνωρίζαμε πως δεν έχουμε την πολυτέλεια να μην αντέξουμε.
Αυτή η Κυριακή είναι διαφορετική. Είναι η Κυριακή της δικαίωσης. Δεν είναι η μέρα της αθώωσης για τη στημένη δίωξη, αλλά η μέρα που τα πράγματα αλλάζουν. Η μέρα, αν θέλετε, που ακόμη και τα πετσωμένα Μέσα ζητάνε συγγνώμη για την εξαπάτηση. Δεν έχει νόημα να καταγγείλουμε το σύστημα που μας ταλαιπώρησε. Οφείλουμε να πούμε την αλήθεια, ειδικά τώρα που τα μάτια και τα αυτιά είναι ανοιχτά.
Το σκάνδαλο Novartis είναι σκάνδαλο και με τη βούλα του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου. Κανένας δεν διώκεται για «σκευωρία Novartis», αντιθέτως αποκαλύπτεται πλήρως η συνωμοσία για να καλυφθεί το σκάνδαλο και να τιμωρηθούν αθώοι. Η Δικαιοσύνη δεν θέλησε να σηκώσει το βάρος της στημένης πολιτικής δίωξης που υπαγορεύτηκε από το Μαξίμου. Ο Μητσοτάκης είναι πλέον γυμνός και μπορεί να φαντασιώνεται πως έστω και γυμνός παραμένει βασιλιάς, στην πραγματικότητα όμως έχει παραδοθεί στη δημόσια χλεύη και κοροϊδία.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σαν νέος Ηρόστρατος, έχει εξασφαλίσει να μείνει το όνομά του στην Ιστορία ως του πρωθυπουργού που μεθόδευσε την εξόντωση των αντιπάλων του. Η αποτυχία του δείχνει πως στη χώρα αυτή υπάρχουν ακόμη αντιστάσεις. Επρεπε να το είχε καταλάβει όταν χιλιάδες κόσμου αντιδρούσαν στην προσπάθειά του να με βάλει φυλακή και οι διεθνείς οργανώσεις τον εμφάνιζαν ως καθεστωτικό πρωθυπουργό.
Τα τρία τελευταία χρόνια ακούω ανθρώπους που συνομιλούν με τον Μητσοτάκη να μου περιγράφουν το μένος του για μένα καθώς και το μένος της συζύγου του την οποία εμφανίζουν ως υποβολέα του. Με αφήνει αδιάφορο αν ο Μητσοτάκης διακατέχεται από μίσος ή μπερδεύει τους θεσμούς με την αστάθεια και τα συμπλέγματά του. Με αφήνει παγερά αδιάφορο αν η κ. Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη προσομοιάζει με σύγχρονη Ηρωδιάδα που ζητά το κεφάλι μου επί πίνακι. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι ότι η δημοσιογραφία για μια ακόμη φορά επιβεβαιώνει τη σημασία της για την εξέλιξη της κοινωνίας και την προστασία της δημοκρατίας. Οτι η ελευθερία του Τύπου μπορεί να απειλείται, αλλά δεν θα την αποκεφαλίσει εύκολα κανείς.
Δεν θα θριαμβολογήσουμε γιατί έχουμε δουλειά. Να καθαρίσει αυτή η χώρα, να πληρώσουν οι διεφθαρμένοι και να αποκατασταθεί το κράτος δικαίου. Εχουμε επίσης τη βαριά υποχρέωση να απαιτούμε να αποκατασταθούν η τιμή και η λειτουργία της δημοσιογραφίας. Δεν είμαστε κάποιου είδους ήρωες, απλώς ξέρουμε καλά πως η δύναμη της διεφθαρμένης εξουσίας πηγάζει από την άγνοια του κόσμου και τον φόβο που διασπείρει.
Στο πλαίσιο αυτής της πεποίθησης, όσοι συμμετείχαν σε αυτήν τη βρόμικη υπόθεση θα πληρώσουν. Οχι γιατί είμαστε εκδικητικοί αλλά γιατί είμαστε φυσικοί εχθροί όσων έβλαψαν το δημόσιο συμφέρον και αθώους ανθρώπους. Αυτό είναι υπόσχεση.
ΥΓ.: Θέλω να ευχαριστήσω τον κόσμο που στάθηκε δίπλα μας, τους συναδέλφους από το εξωτερικό που έκαναν όσα δεν έκαναν οι συνάδελφοι και φίλοι μου στην Ελλάδα, αλλά και όσους πίστεψαν ότι τα πράγματα μπορούν να είναι αλλιώς. Θέλω ακόμη να ευχαριστήσω τη σύντροφό μου για την υπομονή και τη συμπαράστασή της και τα παιδιά μου γιατί με έκαναν να αντέχω γνωρίζοντας ότι έχουν δικαίωμα σε μια άλλη Ελλάδα. Πιο πολύ θέλω να ευχαριστήσω την ομάδα έρευνας του Documento για την ικανότητα, την επιμονή, την πίστη σε αυτό που επιλέξαμε να κάνουμε και τη μαγκιά της. Ναι, τη μαγκιά της. Είναι οι πιο μάγκες/ισσες δημοσιογράφοι στην Ελλάδα.
Κώστας Βαξεβάνης