Πέμπτη, Απριλίου 09, 2020
Στις Βρυξέλλες, το βασικό σενάριο της Κομισιόν προβλέπει ότι το lockdown της πανδημίας θα οδηγήσει φέτος την ευρωζώνη σε ύφεση 10%. Στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όλες οι κυβερνήσεις έχουν στα συρτάρια τους το δυσμενές σενάριο της ΕΚΤ που δίνει οξεία ύφεση όχι μόνον στο δεύτερο αλλά και στο τρίτο τρίμηνο, με τελικό «ταμείο» ετήσια βύθιση του ΑΕΠ κατά 12,5%. Και η νυν κεντρική τραπεζίτης της Ευρώπης και πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ προειδοποιεί ανοιχτά πως σήμερα «οι απλοί εργαζόμενοι είναι αντιμέτωποι με απειλή μεγαλύτερη και από εκείνη της δεκαετίας του ‘30» και της Μεγάλης Υφεσης.
Όλα αυτά δεν στάθηκαν αρκετά για να αποτρέψουν ένα ακόμη «τσίρκο» - κατά την έκφραση του ίδιου του γάλλου υπουργού Οικονομικών Μπρούνο Λεμέρ – στο προχθεσινό Eurogroup. Ενδιαμέσως των ανακοινώσεων του ημερήσιου δελτίου νεκρών από κάθε χώρα, ο ολλανδός υπουργός Οικονομικών Βόκπε Χούκστρα ανέλαβε, ως πρόθυμος «λαγός» του Βερολίνου, να τινάξει την τηλεδιάσκεψη στον αέρα. Ζήτησε από τον ιταλό ομόλογό του Λουίτζι ντι Μάιο να υπογράψει σκληρό Μνημόνιο εάν θέλει να έχει η χώρα του πρόσβαση στις πιστοληπτικές γραμμές του ESM – κοινώς, απαίτησε η χρηματοδότηση από τον ESM να γίνει μέσω της ενισχυμένης πιστωτικής γραμμής ECCL, που περιλαμβάνει μνημονιακού τύπου όρους και δεσμεύσεις. Η θυελλώδης σύγκρουση που ακολούθησε κράτησε περίπου δεκαέξι ώρες και κάπου στις 5 τα ξημερώματα διακόπηκε οριστικά με τον Λεμέρ να αναφωνεί «ντροπή» και «σταματήστε επιτέλους αυτό το τσίρκο». Λίγες ώρες αργότερα, ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Ολαφ Σολτς ευχήθηκε «να επέλθει… φώτιση και συμφωνία πριν το Πάσχα», κι ο ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε διαμήνυσε, για μια ακόμη φορά, πως εάν δεν βρεθεί λύση δημοσιονομικής αλληλεγγύης «θα πρέπει να ξεγράψουμε την Ευρώπη και ο καθένας να κάνει αυτό που νομίζει σωστό».
Το καλό νέο, για όσους θέλουν να βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο, είναι πως στην Ευρώπη κάθε φορά που οι τόνοι γίνονται τόσο δραματικοί , γεννιέται ένα – λιγότερο ή περισσότερο έντιμος – συμβιβασμός. Ενας τέτοιος συμβιβασμός είναι πολύ πιθανό να υπάρξει στην νέα σημερινή τηλεδιάσκεψη του Eurogroup «με τους γερμανούς και τους ολλανδούς να κάνουν ένα βήμα μπροστά, και τους ιταλούς να κάνουν μισό βήμα πίσω», όπως λέει χαρακτηριστικά πηγή από τις Βρυξέλλες.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες ο εν λόγω συμβιβασμός θα συνοψίζεται πιθανότατα στο «σπάσιμο» των περίπου 500 δις ευρώ που θα διατεθούν από τον ESM σε ένα υβριδικό σχήμα με δύο γραμμές – μια light προληπτική πιστοληπτική γραμμή (PCCL) άνευ όρων για χρηματοδοτήσεις που θα αφορούν αποκλειστικά την πανδημία και τα συστήματα Υγείας, και μια ενισχυμένη γραμμή (ECCL) για πιστώσεις προς ανάταξη των οικονομιών με μνημονιακές δεσμεύσεις και προαπαιτούμενα. Το ίδιο σενάριο θέλει και την σύσταση ενός ειδικού «κορονο-ταμείου» στο οποίο θα συγχωνευθούν οι χρηματοδοτήσεις από όλα τα εργαλεία και τους θεσμούς της ΕΕ – ένα ταμείο που, θεωρητικά τουλάχιστον, θα αφήνει ανοιχτή την πόρτα για έκδοση και ευρωομολόγου κάποια στιγμή το μέλλον, και θα μπορεί να «αγοραστεί» πιο εύκολα από την Ιταλία.
Το κακό νέο είναι πως οι κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις που αναπτύσσονται πλέον στην Ευρώπη των αλλεπάλληλων κρίσεων μπορεί να έχουν υπερβεί οριστικά αυτού του τύπου τους συμβιβασμούς. Η Ιταλία δεν είναι Ελλάδα, ούτε Πορτογαλία. Είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, είναι μέλος της G7, είναι η δεύτερη μεταποιητική δύναμη της ΕΕ μετά την Γερμανία με ετήσιο ΑΕΠ 1,8 τρις ευρώ, και είναι επίσης η 8η χώρα σε επίπεδο διαβίωσης στον κόσμο με μέσο μηνιαίο μισθό 2.600 ευρώ. Είναι όμως και η χώρα του τεράστιου χάσματος βορρά και νότου, του δημοσίου χρέους που φθάνει στο 135% του ΑΕΠ, και του κλιμακούμενου νεοεθνικισμού. Η κυβέρνηση Κόντε κατηγορείται ήδη για δραματικές ολιγωρίες στην πολιτική διαχείρισης της πανδημίας, κι όταν σταματήσει η καταμέτρηση νεκρών θα βρει ξανά απέναντί της τον Σαλβίνι και την εθνικιστική Λέγκα του Βορρά. Και είναι προφανές πως για να εξουδετερώσει το κύμα του αντιευρωπαϊσμού θα πρέπει να έχει να «πουλήσει» ένα πολύ γενναίο πακέτο εκ Βρυξελλών. Μαζί με την εγγύηση πως οι πιστώσεις των εταίρων δεν θα την οδηγήσουν από την υγειονομική κρίση στην δίνη μιας νέας κρίσης χρέους.
Εξίσου προφανές είναι πως η Ευρώπη δεν πρόκειται να διαλυθεί ούτε μετά το αποψινό Eurogroup, ούτε στην επόμενη τηλεδιάσκεψη κορυφής. Όμως η Ιταλία δεν πρόκειται να πέσει αμαχητί, ούτε πρόκειται να παραδώσει τα κλειδιά της δημοσιονομικής της πολιτικής στο Βερολίνο. Και η ευρωζώνη του μεγάλου διχασμού, των βορείων και νοτίων, και των πολλαπλών ταχυτήτων μπορεί πια να βρίσκεται πολύ πιο κοντά μας απ’ όσο κάποιοι νομίζουν…
Νικόλ Λειβαδάρη - tvxs.gr - Apr 09, 2020
Ετικέτες: 
.jpg)