Πέμπτη, Μαΐου 17, 2018
Ποιος ήταν ο ξακουστός λυράρης Περσελής Ηλίας Κ. (1925-2018);
Παιδί πολυμελούς κασιώτικης οικογένειας, του Κώστα Αντ. Περσελή και της Ειρήνης Ηλιακώστα «πρωτογιού», γνωστός ως «Λιός του Κώστα τ΄Αντώναρη», γεννήθηκε στην αγροτική περιοχή «Αραώνου» της Αγίας Μαρίνας το 1925.
Ο πατέρας του Κώστας, είχε την φήμη ξακουστού λυράρη και ποιητάρη της Κάσου. Επόμενο ήταν δύο από τους γιούς του, ο Σάββας και ο Λιός να κληρονομήσουν το χάρισμα του πατέρα τους.
Ο Λιός, από εννέα ετών, έδειξε την αγάπη του για τη λύρα, καθώς έβλεπε τον μεγαλύτερο αδελφό του, τον Σάββα να παίζει παρέα με τον πατέρα του στο στάβλο τους.
Ο πατέρας του βλέποντας το ενδιαφέρον του για τη μουσική, πρότινε στο μεγαλύτερο αδελφό του τον Μανώλη, να του φτιάξει ένα «λυρί»…
Μα κι αν αυτό το λυρί και για κάποια παιδιά της ηλικίας του, θα μπορούσε να ήταν ένα απλό παιγνίδι, για τον μικρό Λιό, φαίνεται πως κάθε φορά που προσπαθούσε να πετύχει κάποιους ήχους από τη λύρα του πατέρα του και να τον μιμηθεί, η μεγαλύτερη επιθυμία του ήταν να του μοιάσει.
Αυτό το μικρό τρίχορδο αχλαδόσχημο κουφόξυλο μέρα με τη μέρα στη χούφτα του Λιό, όχι μόνο έγινε ο απαραίτητος σύντροφός του, όπου κι αν πήγαινε για να βοσκήσει τα πρόβατά του, αλλά ήταν ο έρωτάς του…
Με υπομονή, πάθος αστείρευτη θέληση, σιγά σιγά καθώς άγγιζαν τα δάχτυλά του και χάιδευαν τις χορδές, κάθε δοξαριά μεταμορφωνόταν σε θεσπέσιο ηχόχρωμα, μελωδία που αποκτούσε υπόσταση…
Σε ηλικία 13 ετών, ο Λιός ήταν πια ένας φτασμένος λυράρης. Το παίξιμό του έμοιαζε καταπληκτικά με εκείνο του πατέρα του. Δεν πρόλαβε όμως να τον καμαρώσει…Γιατί τον χάνει ξαφνικά το 1938, εξ αιτίας μιας επιδημίας γρίπης, που ξέκανε πολλούς συντοπίτες του εκείνο το χρόνο.
Ακολουθούν δύσκολα χρόνια. Ιταλοκρατία, πόλεμος, πείνα, με ότι αυτό συνεπάγεται. Σε αυτή την τρυφερή ηλικία, ανέλαβε μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του, τον Μανώλη, την φροντίδα της οικογένειας. Τη μάνα του και τα έξι αδέλφια του. Ο Λιός για να τα φέρει βόλτα γίνεται βοσκός, ψαράς, μεταφορέας, αλλά και σεμνός λυράρης. Οι ξεχωριστές δοξαριές του σε γάμους, βαφτίσια, πανηγύρια και γλέντια μαγεύουν όχι μόνο τους Κασιώτες, που τον προτιμούν να τους παίξει τη «σούστα του Αδρόσιστου» για να χορέψουν, αλλά εκστασιάζουν και κάθε άγνωστο επισκέπτη που έρχεται στο νησί τα καλοκαίρια. Με τα χρόνια, η φήμη του αυθεντικού καλλιτέχνη της λύρας, του μπάρμπα Λιό, ξεπέρασε τα όρια του νησιού. Ο Λιός, ο «σιωπηλός λυράρης», όπως τον αποκαλούν καθώς ο ίδιος ποτέ δεν τραγουδά, ωστόσο, με το παίξιμό του, αφήνει τη φωνή του και την ψυχή του αθέατα να παρέμβει στο ηχείο του οργάνου, κάνοντας τη λύρα του να λαλεί όπως τα αηδόνια…
Το 1992, «Οι Περσελήδες», αποτελούν την κασιώτικη μουσική οικογένεια, ηχογραφούν στην ΠΑΠΙΓΚΟ-Λύρα με τη συνεργασία της Εταιρείας Κασιωκών Μελετών και την επιμέλεια του Λάμπρου Λιάβα, 23ης Κασιώτικους σκοπούς. Το CD φέρει τον τίτλο, Κάσος: «Σκοποί της Λύρας – Τρεις γενιές λαϊκών Μουσικών», όπου μαζί με άλλους συγγενείς του συμμετέχει ο Λιός.
Ακολουθούν ταξίδια σε Δωδεκάνησα, Κρήτη, Λάρισα, Αθήνα, Νέα Υόρκη όπου τον προσκαλούν όπως ο μουσικολόγος Λάμπρος Λιάβας, αναγνωρίζουν το ταλέντο του, και τού ζητούν να εκπροσωπήσει το νησί του σε κανάλια της τηλεόρασης και σε εκπομπές τους όπως «Το αλάτι της γης» (ΝΕΤ), «Ελλήνων Δρώμενα» (ΕΤ3), «Αηδόνια μερακλίτικα» (ΚΡΕΤΑ), «60 λεπτά Ελλάδα» (ΑΛΦΑ) κ.ά.
Ο Λιός,αν και έχει τώρα πια κάποια χρόνια στην πλάτη του, αυτός ο σεμνός συνεχιστής και θεματοφύλακας της αυθεντικής κασιώτικης παράδοσης, ο κορυφαίος λυριστής που δεν απαρνήθηκε το παραδοσιακό δοξάρι με τα κουδουνάκια, αφήνει προς στιγμή τους μικρούς μαθητές του στην «Καθίστρα» και δίνει το παρών σε «Συναντήσεις λύρας με δοξάρι», και όπου αλλού τον καλούν..
Πλήθος αφιερώματα σε εφημερίδες «Η Καθημερινή, «Τα Νέα» «Το Βήμα», περιοδικά όπως το «ΕΝΑ», «Εικόνες» «Τραβελέρ». Αλλά και βιβλία: Γ. Πίττα «Πανηγύρια στο Αιγαίο», (2011), «Οι Μουσικές του Αιγαίου», έκδ. Υπ. Πολιτισμού (1987).
Τιμητικές διακρίσεις: Δήμος Κάσου (1998), Εξωραϊστικός Σύλλογος Αγ. Μαρίνας (2010), Πολιτιστικός Σύλλογος Αρβανιτοχωρίου «Γιορτή της σιτάκας (2010) και Πύργος Σαντορίνης (2011).
Ο Ηλίας Κ. Περσελής παντρεμένος με την Κασιώτισσα Καλλιόπη Καπεταδημήτρη απέκτησε τρεις γιούς τους Κώστα, Μηνά και Χαδιώτη.
Αγαπητέ Ηλία, λίγα λόγια από εμένα, το φίλο σου, καλό σου ταξίδι.
Μιχάλης Κ. Σκουλιός 5/2018
Πηγή: kasosnews.wordpress.com - May 17, 2018
Ετικέτες: 
