Παρασκευή, Μαΐου 05, 2017
Εκείνη την εποχή η κοινωνική αλληλεγγύη, η προσφορά στον συνάνθρωπο και η φιλανθρωπία δεν ήταν άγνωστες λέξεις, μα ούτε και υπήρχε περιθώριο να κρυφτεί δόλος, πονηριά ή μισαλλοδοξία πίσω ή κάτω από αυτές.
Η ιστορία του φορτηγού «Άννα Μάρκου» εύκολα θα γινόταν σπουδαία κινηματογραφική παραγωγή και θα συγκινούσε τους θεατές με κύριο χαρακτηριστικό την Ελληνική λεβεντιά και το φιλότιμο, κυρίως το πάθος των μεταναστών για το γενέθλιο τόπο, την πατρίδα και τις μνήμες των παιδικών χρόνων, που φροντίζουν να φυλάξουν στο πιο μυστικό μέρος της καρδιά τους.
Με τη λήξη του πολέμου και την απελευθέρωση οι οργανώσεις των Ελλήνων μεταναστών της Αμερικής αποφάσισαν τη συνέχιση των δράσεων τους, αφού παρακολουθούσαν με αγωνία τη δραματική επιβίωση της Ελλάδας μέσα σε συντρίμμια που ακόμη έβραζαν και έβγαζαν καπνούς.
Το Εθνικό Δωδεκανησιακό Συμβούλιο Αμερικής (ΕΔΣΑ), έπειτα από προτροπή των Κασίων Νικολάου Μαυρή, Μανώλη Κουλουκουντή και Γιάννη Παπαδόπουλου αποφάσισε την ίδρυση της εταιρίας «Δωδεκανησιακαί Μεταφοραί» (Dodecanesian Transportation Co), η εταιρία είχε τυπικούς μετόχους, τους Πολυχρονιάδη, Χατζηνικήτα και Αθανασιάδη, χωρίς κανένα προσωπικό όφελος από αυτούς.
Οι πατριώτες Κάσιοι εφοπλιστές βγήκαν μπροστά, ακόμη μια φορά ανέλαβαν δράση, έτσι χρησιμοποιήθηκε το παροπλισμένο φορτηγό πλοίο «Άννα Μάρκου». Έπειτα από τις αναγκαίες επισκευές το πλοίο φορτώθηκε με είδη πρώτης ανάγκης, φάρμακα, διάφορα εφόδια, ρουχισμό και τρόφιμα. Τα αμπάρια του γέμισαν με 4.500 κούτες, τόσα ήταν τα δέματα που μαζεύτηκαν από τις προσφορές των Ελλήνων μεταναστών.
Το φορτηγό «Άννα Μάρκου», ατμόπλοιο τύπου three island, αρχικά πέρασε στα χέρια του Γ. Ασημομύτη και είχε ονομαστεί Τουρλι και πήρε το όνομα της αδελφής της μητέρας του ιδιοκτήτη, αφού αυτή η γυναίκα ανέθρεψε και μεγάλωσε τον εφοπλιστή.
Η θεία του Μανώλη, η Ανεζούλα Σοφού, παντρεύτηκε τον Μάρκο Δημ. Μάρκου, πρώτο πιλότο στη διώρυγα της Αιγύπτου, όμως το ζευγάρι δεν έκαμε παιδιά και έτσι υοθέτησε μια αδελφή του Μανώλη, την Ευγενία, αλλά φρόντισαν και μεγάλωσαν και τον ανηψιό τους. Η Άννα Μάρκου πέθανε το 1944, μέσα στα Δεκεμβριανά στην Κυψέλη.
Το πλοίο του Βιντιάδη κατασκευάστηκε το 1919, στα ναυπηγεία της Βρεττάνης, από την εταιρία Usines Metallurgiques de la Basse-Loire. Με χωρητικότητα 2.431 τόνων, μήκος 88,4 μέτρα και πλάτος 13,2, ήταν ένα ασυνήθιστο για την εποχή βαπόρι, που έκαιγε κάρβουνο και είχε ατμοστρόβιλους.
Η περιπέτειες για το «Άννα Μάρκου» ξεκίνησαν αμέσως μόλις το απέκτησε ο Μ. Βιντιάδης. Οι ελληνικές αρχές ζήτησαν να κατέβει η σημαία του Παναμά, που είχε το πλοίο και να υψωθεί η ελληνική, κάτι που ο νέος ιδιοκτήτης έκανε αμέσως.
Ο πλοιοκτήτης Μανώλης Βιντιάδης, με την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, βρέθηκε φυλακισμένος από τους Ιταλούς. Απελευθερώθηκε από τα κρατητήρια των φυλακών Αβέρωφ τον Απρίλιο του 1941, λίγο πριν την εισβολή των Γερμανών στην Αθήνα.
Ακόμη και το πλοίο του, το Άννα Μάρκου, πέρασε μια πολύ μεγάλη περιπέτεια. Με την κήρυξη του πολέμου επιτάχθηκε από την ελληνική κυβέρνηση, βρέθηκε πρώτα στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και στη συνέχεια ταξίδεψε στην Ερυθρά θάλασσα και έφτασε στη Ινδία. Από εκεί το έστειλαν στις ΗΠΑ, μέσω του ακρωτηρίου της καλής Ελπίδας, της Νότιας Αφρικής.
Η αμερικανική κυβέρνηση ζήτησε το πλοίο, ήθελε να το χρησιμοποιήσει σε περιπολίες κατά μήκος των αμερικανικών ακτών. Ωστόσο η ελληνική ναυτιλιακή επιτροπή, που σε όλη τη διάρκεια του πολέμου το διαχειριζόταν εξόριστη από το Λονδίνο, το αρνήθηκε, έτσι το «Άννα Μάρκου» παρέμενε δεμένο και παροπλισμένο στη Φιλαδέλφεια.
Μετά το τέλος του πολέμου ο Μανώλης Βιντιάδης αφού ταξίδεψε στην Αμερική και με τη βοήθεια του Μανώλη και του Νικόλα Κουλουκουντή κατάφερε να το αποδεσμεύσει.
Το πρώτο ταξίδι του «Άννα Μάρκου» ήταν αυτό που οργάνωσε το Εθνικό Δωδεκανησιακό Συμβούλιο Αμερικής και θα μετέφερε βοήθεια στους βασανισμένους Δωδεκανήσιους, που είχαν περάσει στα χέρια των Εγγλέζων και περίμεναν επιτέλους να γίνουν επίσημα Έλληνες.
Όσοι επέβαιναν στο πλοίο, το τριακονταμελές κασιώτικο πλήρωμα αλλά και οι επιβάτες, είχαν εγκλωβιστεί στην Αμερική πριν από τον πόλεμο και επέστρεφαν με λαχτάρα στην πατρίδα. Από αυτούς ξεχωρίζει ο Συμιακός πρωταθλητής πάλης Αθανάσιος Ξυνίδης και ο πρόεδρος παρροδιακής οργάνωσης «Απόλλων», ο καθηγητής Εμμ. Αθανασιάδης.
Το «Άννα Μάρκου» πέρασε από μεγάλη θαλασσοταραχή, το βρήκαν πολλές δυσκολίες και αναποδιές. Στον Ατλαντικό έχασε ακόμη και την προπέλα του και εν πλω αντικαταστάθηκε με νέα, όμως με τη βοήθεια άλλων, παραπλέοντων, τα κατάφερε και έπειτα από μια δεκαήμερη στάση για επισκευές στη Λισσαβόνα, επιτέλους μπήκε στη Μεσόγειο.
Αξίζει να αναφέρουμε και έναν αφανή ήρωα του «Άννα Μάρκου», τον πρώτο μηχανικό Θεόδωρο Καταλάνο που αργότερα έγινε και Δήμαρχος της Κάσου.
Ήταν Δευτέρα 21 Ιουνίου 1946, ένα μήνα μετά την αναχώρηση από τη Νέα Υόρκη, όταν επιτέλους έδεσαν και ξεκίνησαν να ξεφορτώνουν τα πρώτα δέματα στον Πειραιά. Μόλις πέντε ημέρες αργότερα, την Παρασκευή 28 Ιουνίου, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κ. Τσαλδάρης θα αναγγείλει με κάθε επισημότητα από το βήμα της βουλής, σε μια πανηγυρική συνεδρίαση το πιο χαρμόσυνο νέο, την τελεσίδικη απόφαση της απόδοση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα.
Λίγες μέρες αργότερα το πλοίο αναχώρησε για την πιο γλυκιά αποστολή του, με αυτό το ταξίδι το φορτηγό «Άννα Μάρκου» κατάφερε να γίνει το πρώτο ελεύθερο ελληνικό πλοίο που έφτασε στα Δωδεκάνησα και έφερε τον αέρα της ελπίδας.
Το βαπόρι γέμισε κυρίως με Κασιώτες επιβάτες που βρήκαν ευκαιρία να επισκεφθούν μετά από πολλά χρόνια απουσίας τον ταλαιπωρημένο τους τόπο. Καμπίνες και ελεύθεροι χώροι δεν υπήρχαν για τόσο κόσμο, έτσι ταξίδεψαν στο κατάστρωμα και κοιμήθηκαν κάτω από μουσαμάδες, όμως οι ταλαιπωρίες δεν μετρούν μπροστά στο όνειρο της επιστροφής.
Μεταξύ τους ο Εμμανουήλ Μάρκου, ο πρώτος Δήμαρχος της Κάσου Γ. Μαυρικάκης, ο Γ. Κακομανώλης, ο Β. Ασλανίδης και ο Ι. Δασκαλάκης.
Μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές, εκείνη με την Αννούλα Περσελή να ανεβαίνει πρώτη την ψηλή ανεμόσκαλα του «Άννα Μάρκου», όταν εκείνο βρέθηκε πονταρισμένο έξω από το Φρύ, η καρδιά του κοριτσιού χτυπούσε όλο και πιο δυνατά. Μέσα στο πλοίο θα συναντούσε τον πατέρα της, τον μετανάστη Βασίλη, που επέστρεφε έπειτα από 10 χρόνια αναγκαστικής απουσίας!
απόσπασμα από την Δωδεκ. Εφ. Χρόνος
Στις 23 Ιουλίου 1946 το βαπόρι έριξε άγκυρα στη Ρόδο, εκεί μοίρασε 1.100 δέματα με είδη πρώτης ανάγκης και είχε ακόμη ένα μήνα πριν την επιστροφή του στην Αμερική. Σε όλα τα Δωδεκάνησα η άφιξη του πλοίου «Άννα Μάρκου» σήμανε ένα συναγερμό χαράς και έγινε αφορμή για ψυχική ανάταση, στήθηκαν πολλές γιορτές τιμής στους μετανάστες, που μπορεί να έφυγαν μα δεν λησμόνησαν τον ταλαιπωρημένο τόπο τους.
Ακόμη και σήμερα στους παλιούς Κασιώτες, αλλά και τους Νισύριους (προφορική μαρτυρία του Νικήτα Κουμέντου στον συγγραφέα Μίνο Δ. Κομνηνό) το όνομα του πλοίου αποτελεί σημείο αναφοράς εκείνης της ιστορικής περιόδου.
Ο πρωτεργάτης και επικεφαλής του εγχειρήματος, με καταγωγή από το Γεννάδι της Ρόδου, καθηγητής Νεοελληνικών στο πανεπιστήμιο Columbia, Μανώλης Αθανασιάδης, τιμημένος με τον σταυρό του φοίνικα από την Ελληνική κυβέρνηση, ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος της Δωδεκανησιακής Νεολαίας Αμερικής από το 1934, παραχώρησε μια συνέντευξη στην ημερήσια εφημερίδα της Δωδεκανήσου «Χρόνος» στις 29 Αυγούστου 1946. Ο Αθανασιάδης, λίγο πριν επιστρέψει και πάλι στην Αμερική, μίλησε για την αποστολή περίθαλψης των νησιών, την αγωνία για βοήθεια, αλλά και τα πάμφτωχα Δωδεκάνησα, που είχαν παντελή έλλειψη ακόμη και εργαλείων για να δουλέψουν τα κτήματα τους!
«Η εταιρία μας δεν αποτελεί παρά επιτροπή περιθάλψεως. Δημιουργήθηκε κατ΄επιθυμία των Δωδεκανησιακών οργανώσεων Αμερικής. Εμείς οι οποίοι επί 20ετία ολόκληρο εργαστήκαμε παντοιοτρόπως για την απελευθέρωση των νήσων μας, δεν είναι δυνατόν να μείνουμε απαθείς και στο ζήτημα της περιθάλψεως. Ναυλώσαμε λοιπόν για να σας φέρουμε ρουχισμό, τρόφιμα και άλλα είδη. Αυτό δεν απέβλεπε σε κέρδος, αλλά σκοπό βασικό είχε την περίθαλψη των νησιών. Η υλική δε ζημιά από την υπόθεση αυτή υπήρξε σοβαρή. Και αν το ατμόπλοιο «Άννα Μάρκου» κατέφθασε, έστω και αργά, αυτό οφείλεται και στις προσπάθεια της εταιρίας μας, και εις τις Δωδεκανησιακές οργανώσεις και ιδιαιτέρως στην γενναιοδωρία του Εμμ. Κουλουκουντή, εφοπλιστή από την Κάσο και τη μεγάλη συμβουλή του γιατρού Νικολάου Μαυρή, επίσης Κασσίου Προέδρου του Εθνικού Δωδεκανησιακού Συμβουλίου Αμερικής. Μανώλης Αθανασιάδης, 29/8/1946».
Μαρτυρίες: Αννίτσα Περσελή
Πηγές: Εφ. Δωδεκανησιακή Αυγή, 9/1946, Εφ. Χρόνος 8/46, 9/46, Εφ. Εμπρός, 7/46, 8/46, Μίνος Δ. Κομνηνός, «Κασιώτες Καραβοκύρηδες στον 19ο και 20ο αιώνα», Αθήνα 1990, Νισυριακά, 17ος τόμος, Εταιρία Νισυριακών Μελετών, Αθήνα 2007.
Μανώλης Δημελλάς
Πηγή: huffingtonpost.gr - May 05, 2017
Ετικέτες: 
.jpg)
