Η ηλεκτρονική πλειοδοτική διαδικασία διαγωνισμού για την παραχώρηση των αιγιαλών θα διενεργείται αποκλειστικά από την κτηματική υπηρεσία του δημοσίου και όχι από τους δήμους. Ουσιαστικά η κυβέρνηση αποφάσισε να αφαιρέσει από τις δημοτικές αρχές τη διαδικασία των διαγωνισμών για την παραχώρηση για αξιοποίηση των παραλιών που βρίσκονται στα όρια των δήμων τους. Σημειώνεται επίσης ότι το Δημόσιο θα αποδίδει στους Δήμους το 60% του ανταλλάγματος από τις παραχωρήσεις.
Αυτό τονίστηκε μεταξύ άλλων στην παρουσίαση των βασικών παραμέτρων του σχεδίου νόμου «Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές». Η παρουσίασε έγινε από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, στη διάρκεια συνέντευξης τύπου.
Επιπλέον θεσπίζονται μια σειρά από υποχρεώσεις για τους Δήμους που είναι:
— Ο καθημερινός καθαρισμός των κοινόχρηστων χώρων.
— Η ανάρτηση πινακίδας με το σχέδιο αιγιαλού και παραλίας, στο οποίο επισημαίνονται όλες οι παραχωρήσεις επ’ αυτού.
— Η ανάρτηση κάθε παραχώρησης με στοιχεία και φωτογραφίες στην ιστοσελίδα τους.
— Η τοποθέτηση παρατηρητηρίων και η πρόσληψη ναυαγοσωστών.
-= Η ενημέρωση της ΕΛΑΣ και των Κτηματικών Υπηρεσιών για παραβάσεις που διαπιστώνουν.
— Η άσκηση ελέγχων.
Εξηγώντας τους σκοπούς της νομοθετικής πρωτοβουλίας ο κ. Χατζηδάκης έκανε λόγο για συνδυασμό της λελογισμένης αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας με προστασία περιβάλλοντος, ενώ όπως είπε, προβλέπεται ταχεία και διαφανής διαδικασία παραχώρησης αιγιαλού μέσω ηλεκτρονικής δημοπρασίας, αξιοποίηση της τεχνολογίας για την αποτελεσματική τήρηση της νομιμότητας και αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας με διατήρηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων που σχετίζονται με το περιβάλλον.
«Κάνουμε βασικές εκσυγχρονιστικές παρεμβάσεις που εκλογικεύουν το πλαίσιο, συνδυάζοντας την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας με τον σεβασμό στο περιβάλλον, επιτρέπουν μεγαλύτερο έλεγχο στους πολίτες και εμπεδώνουν αρχές διαφάνειας στη λειτουργία του συστήματος» ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης στην αρχή της τοποθέτησής του.
«Απαράδεκτη η κατάσταση με τα ομπρελοκαθίσματα»
Αναλύοντας τους λόγους για τους οποίους καθίσταται αναγκαία η μεταρρύθμιση, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας αναφέρθηκε στην «απαράδεκτη κατάσταση με τα ομπρελοκαθίσματα». Όπως είπε, η κατάσταση αυτή έγινε περισσότερο διακριτή πέρυσι το καλοκαίρι με το «Κίνημα της Πετσέτας».
1.750 περιπτώσεις παραβάσεων σε 4.500 ελέγχους
«Αυτό καταδείχθηκε από το γεγονός ότι κάναμε 4.500 ελέγχους και στις 1750 περιπτώσεις βρέθηκαν παραβάσεις» σημείωσε προσθέτοντας πως «ενώ γνώριζαν οι παραχωρησιούχοι ότι δεν αστειεύεται η Πολιτεία συνέχισαν να παρανομούν».
Ο κ. Χατζηδάκης έκανε επίσης λόγο για «αδυναμία συντονισμού με τους δήμους για την επιβολή νομιμότητας» ενώ όπως είπε, «έχουμε ένα αναποτελεσματικό σύστημα προστασίας και επιβολής της νομιμότητας σε περίπτωση παραβάσεων στον αιγιαλό που δεν τρομάζει όσους έχουν ροπή στην παρανομία» και «οριζόντια απαγόρευση αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παρακείμενες περιοχές».
«Απάτητες παραλίες»
Παρουσιάζοντας τις βασικές πτυχές του νομοσχεδίου ο υπουργός είπε πως καθιερώνεται για πρώτη φορά μια καινούρια έννοια, οι «απάτητες παραλίες». Σε περιοχές Natura όπου σήμερα επιτρέπεται η τοποθέτηση ομπρελοκαθισμάτων το υπουργείο Περιβάλλοντος θα προσδιορίσει κάποιες παραλίες στις οποίες δεν θα επιτρέπεται να τοποθετούνται ομπρελοκαθίσματα ή να υπάρχει άλλη εμπορική δραστηριότητα.
Το υπόλοιπο τμήμα του παλαιού αιγιαλού επανέρχεται στην ιδιωτική περιουσία του δημοσίου που προσφέρεται προς αξιοποίηση.
Ηλεκτρονική πλειοδοτική διαδικασία διαγωνισμού
Προβλέπεται ακόμη ηλεκτρονική διαδικασία αποκλειστικά από την κτηματική υπηρεσία του δημοσίου και όχι από τους δήμους. «Αυτό έρχεται εξολοκλήρου στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και θα γίνεται με ηλεκτρονικό τρόπο ώστε να σταματήσουν οι καθυστερήσεις. Θα έχουμε αυτόματη ηλεκτρονική καταγραφή των αιγιαλών και θα υπάρχει τιμή εκκίνησης με βάση νέα μεθοδολογία. Προβλέπονται συμβάσεις παραχώρησης διάρκειας έως τριών ετών και φέτος η διαδικασία αυτή θα ολοκληρωθεί μέχρι τις 15 Μαΐου» σημείωσε.
Καθιέρωση υποχρεώσεων των παραχωρησιούχων
Με το προωθούμενο νομοσχέδιο καθορίζονται και οι υποχρεώσεις των παραχωρησιούχων. Όπως εξήγησε ο υπουργός, ο τακτικός καθαρισμός της παραλίας, που υπάρχει μέχρι σήμερα ως υποχρέωση των δήμων, ορίζεται πλέον ως υποχρέωση των παραχωρησιούχων. Προβλέπεται επίσης η δημιουργία κινητών εγκαταταστάσεων, όπως ντους και αποδυτήρια για τους λουόμενους.
Έλεγχοι, αξιοποίηση της τεχνολογίας και app για καταγγελίες
Σε συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης έχει ετοιμαστεί ήδη εφαρμογή (application) με την οποία οι πολίτες που βρίσκονται σε μία παραλία θα μπορούν να εντοπίζουν παρανομίες και να τις καταγγέλλουν από το κινητό τους.
Προβλέπεται επίσης μητρώο συμβάσεων παραχώρησης απλής χρήσης παραχώρησης αιγιαλού και παραλίας και κατά το πρότυπο της Μυκόνου μεικά κλιμάκια ελέγχου με επικεφαλής εισαγγελέα.
Παραβάσεις και ποινές
Σε περίπτωση κατάληψης αιγιαλού και παραλίας χωρίς να υπάρχει σύμβαση παραχώρησης ή καθ’ υπέρβαση της παραχώρησης θα εκδίδεται πράξη απομάκρυνσης εντός 48 ωρων των στοιχείων που έχουν τοποθετηθεί. Επίσης εφαρμόζεται άμεση καταγγελία της σύμβασης για σοβαρές παραβάσεις του νομου ή της σύμβασης παραχώρησης.
Αν δεν υπάρχει σύμβαση παραχώρησης καθόλου θα εκδίδεται διαταγή σφράγισης και διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης που θα υλοποιείται εντός 24 ετών. Επιπλέον προβλέπεται αυστηροποίηση της ποινής.
Το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει πέντε άξονες παρεμβάσεων:
1.Ρυθμίσεις για την προστασία των αιγιαλών με διαβάθμιση που περιλαμβάνει και τις «απάτητες παραλίες».
2.Κεντρική εκτέλεση των διαγωνισμών παραχώρησης από την Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου, με ηλεκτρονική διαδικασία.
3.Θέσπιση συγκεκριμένων υποχρεώσεων των παραχωρησιούχων για την εξυπηρέτηση του κοινού.
4.Παρεμβάσεις για πιο αποτελεσματικούς ελέγχους και διευκόλυνση των καταγγελιών από τους πολίτες με αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας
5.Καθορισμός αυστηρών ποινών (πρόστιμα και ποινικές κυρώσεις) για τους παραβάτες.
Ειδικότερα:
1. Ρυθμίσεις για την προστασία των αιγιαλών με διαβάθμιση
-Καθιερώνονται οι παραλίες υψηλής προστασίας («απάτητες παραλίες») που βρίσκονται σε περιοχές Natura και για τις οποίες θα απαγορεύεται η παραχώρηση και κατ’ επέκταση η τοποθέτηση ομπρελών, ξαπλωστρών κλπ.. Οι απάτητες παραλίες θα καθοριστούν με κοινή απόφαση των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας με βάση τα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής (π.χ. η ύπαρξη προστατευόμενων οικοτόπων, σπάνιων ειδών χλωρίδας / πανίδας, ο χαρακτηρισμός τους ως καίριων περιοχών βιοποικιλότητας. Η απόφαση θα εκδοθεί ύστερα από εισήγηση του ΟΦΥΠΕΚΑ και του γενικού διευθυντή Περιβαλλοντικής Πολιτικής. Στις λοιπές παραλίες που βρίσκονται σε περιοχές Natura προβλέπεται μικρότερο ποσοστό κάλυψης με ομπρελλοκαθίσματα της έκτασης που παραχωρείται, συγκεκριμένα 30 % του συνολικού εμβαδού έναντι 50 % στις παραλίες εκτός Natura. Παράλληλα, ορίζεται ότι ο παλαιός αιγιαλός που συνορεύει με απάτητες παραλίες είναι κοινόχρηστος ενώ τα υπόλοιπα τμήματα του παλαιού αιγιαλού επανέρχονται στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και άρα θα μπορούν να αξιοποιούνται από την ΕΤΑΔ.
Κατά τα λοιπά, τίθενται όρια στους αιγιαλούς και παραλίες που παραχωρούνται ως εξής:
α.Δεν επιτρέπεται η παραχώρηση ποσοστού πάνω από το 50 % του συνολικού εμβαδού κάθε παραλίας, ποσοστό το οποίο μειώνεται στο 30 % για περιοχές Natura. Έτσι, αν μια παραλία έχει εμβαδόν π.χ. 20 στρέμματα, τα 10 στρέμματα τουλάχιστον θα πρέπει να είναι ελεύθερα ενώ τίθεται επιπλέον ελάχιστη απόσταση 6 μέτρων (3 μέτρα εκατέρωθεν) μεταξύ των παραχωρήσεων.
β.Κάθε παραχώρηση δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 500 τ.μ. Περαιτέρω τίθεται πλαφόν στο εμβαδόν της έκτασης στην οποία επιτρέπεται η τοποθέτηση ομπρελών, ξαπλωστρών κλπ. το οποίο είναι μέχρι 60 % της παραχωρούμενης έκτασης (30 % για περιοχές Natura). Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι οι ομπρέλες και ξαπλώστρες σε κάθε παραχώρηση δεν μπορούν να καταλαμβάνουν πάνω από 300 τ.μ. (το 60 % της έκτασης) ή 150 τ.μ. σε περιοχές Natura.
2. Ηλεκτρονική διαδικασία διεξαγωγής των διαγωνισμών
-Οι διαγωνισμοί παραχώρησης θα διεξάγονται αποκλειστικά από την Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου (όχι πλέον από τους Δήμους), με ηλεκτρονική διαδικασία. Καθιερώνονται με Υπουργική Απόφαση τυποποιημένα τεύχη διακήρυξης και συμβάσεις παραχώρησης ενώ η διαδικασία θα πρέπει να ολοκληρώνεται μέχρι τις 31 Μαρτίου κάθε έτους ώστε να υπάρχει χρόνος προετοιμασίας ενόψει της τουριστικής περιόδου. Κατ’ εξαίρεση για την πρώτη εφαρμογή το 2024 η προθεσμία είναι έως τις 15 Μαίου.
-Στο ηλεκτρονικό σύστημα εισάγονται τα εξής στοιχεία:
α) Το τμήμα του αιγιαλού που θα παραχωρηθεί, προσδιορισμένο ως πολύγωνο,
β) η έναρξη και η λήξη της παραχώρησης εντός του έτους,
γ) η διάρκεια της παραχώρησης και
δ) ο χρόνος διενέργειας της ηλεκτρονικής δημοπρασίας.
ε) οι όροι της σύμβασης παραχώρησης.
-Θεσπίζεται κατώτατο μίσθωμα το οποίο εξάγει αυτόματα το ηλεκτρονικό σύστημα με βάση τις αντικειμενικές αξίες της περιοχής, τη διάρκεια της παραχώρησης (συνολικά και εντός του έτους) και τον «Συντελεστή Βαρύτητας Αιγιαλού» που αυξάνει ή μειώνει το μίσθωμα ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του αιγιαλού. Οι παράμετροι υπολογισμού του Συντελεστή Βαρύτητας θα καθοριστούν με Υπουργική Απόφαση. Σε κάθε περίπτωση για την περίοδο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2025, το μίσθωμα δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο από το μέγιστο μίσθωμα για την ίδια περιοχή που συμφωνήθηκε σε συμβάσεις μετά την 1η Ιανουαρίου 2017.
Παναγιώτης Θεοδωρόπουλος
Πηγή: www.aftodioikisi.gr