Κι ενώ παρακολουθούμε με κομμένη την ανάσα
τις διαδρομές της διαπραγμάτευσης κι η ψυχή μας μπαινοβγαίνει «απ’ τον
φούρνο στην κατάψυξη» και, μουδιασμένα ή όχι, πάντως τη στηρίζουμε την
κυβέρνηση -ακόμα και τις φιέστες του Συντάγματος υπέμειναν πολλοί στωικά
κάτω από τη βροχή- μας πετάνε ξάφνου κάτι λαϊκίστικες κορόνες που
βγάζουν μάτι. Οχι, παιδιά, δεν θέλουμε να ακούμε τέτοια.
Είναι άλλο να πεις «δεν έχουμε λεφτά, μας πιέζουν και οι εταίροι, θα υποχρεωθούμε να αυξήσουμε τον ΦΠΑ» κι άλλο να πεις «δεν θα πάθει κανείς τίποτα αν αυξηθεί ο ΦΠΑ στα πλούσια νησιά». Λέγοντας το πρώτο, παραδέχεσαι την αδυναμία σου, τη δύσκολη θέση σου, την πίεση που υφίστασαι για να πάρεις υφεσιακά μέτρα. Ο ΦΠΑ είναι μέτρο υφεσιακό, αυτό το ξέρουν και όσοι δεν είναι υπουργοί Οικονομικών, αλλά είδαν με τα ίδια τους τα μάτια, πέντε χρόνια τώρα, ότι αυξάνοντας τον ΦΠΑ συρρικνώθηκε η κατανάλωση κι οδηγήθηκαν στη στέρηση τα μικρομεσαία νοικοκυριά και στο κλείσιμο οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αυξάνοντας τον ΦΠΑ και τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στο πετρέλαιο, για παράδειγμα, μειώθηκε κατακόρυφα η κατανάλωση πετρελαίου, από ποιον; Από εκείνους που δεν έχουν αρκετά λεφτά για να αγοράσουν πετρέλαιο, κι έμαθαν μέσα σε δυο χρόνια να θεωρούν τη ζέστη πολυτέλεια. Αν λοιπόν πεις «τα ξέρω όλα αυτά, αλλά τι να κάνω, είσαστε κι εσείς που θέλετε να μην προχωρήσουμε σε ρήξη, άρα θα αυξήσω τον ΦΠΑ», θα σου πουν μερικοί ότι άλλα έλεγες προεκλογικά, αλλά θα σε κατανοήσουν οι πολλοί και θα σκύψουν το κεφάλι.
Χωρίζοντας όμως τα νησιά σε πλούσια και φτωχά, εφαρμόζεις την πολιτική «διαίρει και βασίλευε», στρέφοντας μια μερίδα κόσμου κατά μιας άλλης και μάλιστα σε λάθος βάση. Τι θα πει «πλούσια νησιά»; Ο δημοτικός υπάλληλος, ο οδηγός του λεωφορείου, ο υπάλληλος στο σούπερ μάρκετ, ο βοηθός στο συνεργείο, ο δάσκαλος, ο καθηγητής, ο νοσηλευτής και ο αστυνομικός τον ίδιο μισθό έχουν και στα πλούσια και στα φτωχά νησιά και σ’ όλη τη χώρα. Βέβαια, είναι αλήθεια ότι τα νησιά που στοχοποιήθηκαν έχουν αυξημένη τουριστική κίνηση· είναι αλήθεια ότι αρκετοί πλούτισαν στα πλούσια νησιά· αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι η αύξηση του ΦΠΑ δεν θα βλάψει αυτούς –που μπορεί και να μην παρατηρήσουν ότι το ψωμί κάνει ένα, ενάμισι ή δύο ευρώ η φρατζόλα- αλλά τους άλλους, εκείνους που παλεύουν να τη βγάλουν με τον κατώτατο μισθό τους, με τις ελαστικές μορφές εργασίας τους, με την αυξημένη πίεση τους καλοκαιρινούς μήνες και με το φάσμα της ανεργίας τους χειμερινούς.
Ο ΦΠΑ είναι μειωμένος στα νησιά, όμως στις κανονικές τιμές των προϊόντων προστίθενται και τα έξοδα της μεταφοράς. Παρά τον μειωμένο ΦΠΑ, όποιος έχει πάει ποτέ σε νησί ξέρει πως τα πάντα είναι ακριβότερα: το ψωμί, το γάλα, τα μακαρόνια, η βενζίνη. Στα «πλούσια» νησιά, όπως και στα «φτωχά», η ακρίβεια γίνεται αισθητή όταν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματος πάει στην κατανάλωση (δηλαδή στους μισθωτούς, στους συνταξιούχους, στους μικροεμπόρους και μικροεπαγγελματίες), ενώ δεν γίνεται καν αντιληπτή όταν στην κατανάλωση πάει ένα μικρό μόνο μέρος του εισοδήματος. Επομένως, η αύξηση του ΦΠΑ, ακόμα και στα «πλούσια» νησιά, θα έχει ως αποτέλεσμα το άνοιγμα της ψαλίδας που με επιτυχία υποστήριξαν οι πολιτικές της πενταετίας της κρίσης. Αυτό είναι το προφανώς ζητούμενο από τους εταίρους και σ’ αυτό (υποτίθεται πως) θέλει να αντισταθεί όσο μπορεί η κυβέρνηση, με την υποστήριξη του κόσμου.
Για να διατηρήσει αυτή την υποστήριξη, δεν είναι αναγκαίο ούτε θεμιτό να ενεργοποιεί στερεότυπα και να μιλάει με κλισέ. Αρκεί να λέει τα πράγματα με το όνομά τους.
Είναι άλλο να πεις «δεν έχουμε λεφτά, μας πιέζουν και οι εταίροι, θα υποχρεωθούμε να αυξήσουμε τον ΦΠΑ» κι άλλο να πεις «δεν θα πάθει κανείς τίποτα αν αυξηθεί ο ΦΠΑ στα πλούσια νησιά». Λέγοντας το πρώτο, παραδέχεσαι την αδυναμία σου, τη δύσκολη θέση σου, την πίεση που υφίστασαι για να πάρεις υφεσιακά μέτρα. Ο ΦΠΑ είναι μέτρο υφεσιακό, αυτό το ξέρουν και όσοι δεν είναι υπουργοί Οικονομικών, αλλά είδαν με τα ίδια τους τα μάτια, πέντε χρόνια τώρα, ότι αυξάνοντας τον ΦΠΑ συρρικνώθηκε η κατανάλωση κι οδηγήθηκαν στη στέρηση τα μικρομεσαία νοικοκυριά και στο κλείσιμο οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αυξάνοντας τον ΦΠΑ και τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στο πετρέλαιο, για παράδειγμα, μειώθηκε κατακόρυφα η κατανάλωση πετρελαίου, από ποιον; Από εκείνους που δεν έχουν αρκετά λεφτά για να αγοράσουν πετρέλαιο, κι έμαθαν μέσα σε δυο χρόνια να θεωρούν τη ζέστη πολυτέλεια. Αν λοιπόν πεις «τα ξέρω όλα αυτά, αλλά τι να κάνω, είσαστε κι εσείς που θέλετε να μην προχωρήσουμε σε ρήξη, άρα θα αυξήσω τον ΦΠΑ», θα σου πουν μερικοί ότι άλλα έλεγες προεκλογικά, αλλά θα σε κατανοήσουν οι πολλοί και θα σκύψουν το κεφάλι.
Χωρίζοντας όμως τα νησιά σε πλούσια και φτωχά, εφαρμόζεις την πολιτική «διαίρει και βασίλευε», στρέφοντας μια μερίδα κόσμου κατά μιας άλλης και μάλιστα σε λάθος βάση. Τι θα πει «πλούσια νησιά»; Ο δημοτικός υπάλληλος, ο οδηγός του λεωφορείου, ο υπάλληλος στο σούπερ μάρκετ, ο βοηθός στο συνεργείο, ο δάσκαλος, ο καθηγητής, ο νοσηλευτής και ο αστυνομικός τον ίδιο μισθό έχουν και στα πλούσια και στα φτωχά νησιά και σ’ όλη τη χώρα. Βέβαια, είναι αλήθεια ότι τα νησιά που στοχοποιήθηκαν έχουν αυξημένη τουριστική κίνηση· είναι αλήθεια ότι αρκετοί πλούτισαν στα πλούσια νησιά· αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι η αύξηση του ΦΠΑ δεν θα βλάψει αυτούς –που μπορεί και να μην παρατηρήσουν ότι το ψωμί κάνει ένα, ενάμισι ή δύο ευρώ η φρατζόλα- αλλά τους άλλους, εκείνους που παλεύουν να τη βγάλουν με τον κατώτατο μισθό τους, με τις ελαστικές μορφές εργασίας τους, με την αυξημένη πίεση τους καλοκαιρινούς μήνες και με το φάσμα της ανεργίας τους χειμερινούς.
Ο ΦΠΑ είναι μειωμένος στα νησιά, όμως στις κανονικές τιμές των προϊόντων προστίθενται και τα έξοδα της μεταφοράς. Παρά τον μειωμένο ΦΠΑ, όποιος έχει πάει ποτέ σε νησί ξέρει πως τα πάντα είναι ακριβότερα: το ψωμί, το γάλα, τα μακαρόνια, η βενζίνη. Στα «πλούσια» νησιά, όπως και στα «φτωχά», η ακρίβεια γίνεται αισθητή όταν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματος πάει στην κατανάλωση (δηλαδή στους μισθωτούς, στους συνταξιούχους, στους μικροεμπόρους και μικροεπαγγελματίες), ενώ δεν γίνεται καν αντιληπτή όταν στην κατανάλωση πάει ένα μικρό μόνο μέρος του εισοδήματος. Επομένως, η αύξηση του ΦΠΑ, ακόμα και στα «πλούσια» νησιά, θα έχει ως αποτέλεσμα το άνοιγμα της ψαλίδας που με επιτυχία υποστήριξαν οι πολιτικές της πενταετίας της κρίσης. Αυτό είναι το προφανώς ζητούμενο από τους εταίρους και σ’ αυτό (υποτίθεται πως) θέλει να αντισταθεί όσο μπορεί η κυβέρνηση, με την υποστήριξη του κόσμου.
Για να διατηρήσει αυτή την υποστήριξη, δεν είναι αναγκαίο ούτε θεμιτό να ενεργοποιεί στερεότυπα και να μιλάει με κλισέ. Αρκεί να λέει τα πράγματα με το όνομά τους.
Από: efsyn.gr - 27.03.2015