Δευτέρα, Δεκεμβρίου 15, 2025
Σε πτωτική πορεία από το β' τρίμηνο του 2024 ο κλάδος παρά τις αυξημένες αφίξεις.
Το 2025 φαίνεται ότι θα αποτελέσει χρονιά-ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό. Βάσει των στοιχείων της Τράπεζας της Ελλάδος, το εννιάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου οι ταξιδιωτικές εισπράξεις έφτασαν τα 30,13 δισ. ευρώ, με άνοδο 9% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, ενώ οι ξένοι επισκέπτες ανήλθαν σε 31,60 εκατ. με αύξηση κατά 4,3%. Σε αντίθεση με πέρυσι, φέτος έχουμε και χαμηλή αύξηση της ταξιδιωτικής δαπάνης κατά 4,3%, από 581 ευρώ πέρυσι στα 606 ευρώ.
Παρόλη την άνοδο του τουρισμού όμως, τα νούμερα που δημοσίευσε πριν από λίγες μέρες η ΕΛΣΤΑΤ για τους τζίρους των επιχειρήσεων σε καταλύματα και εστίαση το τρίτο τρίμηνο 2025 υπήρξαν απογοητευτικά. Στον κλάδο καταλυμάτων ο τζίρος των επιχειρήσεων κινήθηκε ανοδικά φτάνοντας τα 6,6 δισ. ευρώ, με αύξηση 3,2% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Στην εστίαση όμως κατέγραψε πτώση 1,7% κλείνοντας στα 3,97 δισ. ευρώ.
Πτώση στην ηπειρωτική Ελλάδα και σε νησιά
Η πτώση στην εστίαση, δυστυχώς, δεν είναι κάτι το καινοφανές. Από το δεύτερο τρίμηνο του 2024 οι επιχειρήσεις του κλάδου εστίασης χάνουν έσοδα. Το β ́ τρίμηνο 2024 η πτώση έφτασε το 2,6%, το γ ́ τρίμηνο 2024 υπήρξε οριακή άνοδος κατά 0,2% λόγω τουρισμού, το δ ́ τρίμηνο 2024 ακολούθησε νέα πτώση κατά 3,8%, ενώ το α ́ τρίμηνο 2025 η πτώση άγγιξε το 7,6% και το β ́ τρίμηνο το 2,6%. Πέρυσι κατά την τουριστική περίοδο οι απώλειες είχαν συγκρατηθεί, οπότε οι επιχειρηματίες του κλάδου έλπιζαν ότι το ίδιο θα γίνει ξανά φέτος. Οι ελπίδες τους όμως διαψεύστηκαν.
Εχει επίσης σημασία ότι φέτος το καλοκαίρι η πτώση της εστίασης ήταν γενικευμένη, δεν αφορούσε μόνο την ηπειρωτική Ελλάδα που έχει κατά κύριο λόγο μόνο Ελληνες επισκέπτες, αλλά και τα περισσότερα νησιά. Ελάχιστοι προορισμοί έκαναν την εξαίρεση, όπως η Κέρκυρα (4,8%) και η Λευκάδα (6,3%) στο Ιόνιο, η Θάσος (4,2%) στο βόρειο Αιγαίο, η Θεσπρωτία (4,6%) στην Ηπειρο, η Ηλεία (4,8%) και η Αιτωλοακαρνανία (3,1%) στη δυτική Ελλάδα. Ακόμη και δημοφιλή κυκλαδονήσια που πλημμύρισαν από Ελληνες και ξένους επισκέπτες, όπως η Νάξος, η Πάρος, η Τήνος, η Σύρος, είχαν πτώση στην εστίαση, όπως και η Κως.
Η πτώση της εστίασης αποδίδεται από παράγοντες του κλάδου στη μείωση των εξόδων για φαγητό. Λόγω ακρίβειας και υπερφορολόγησης – προκύπτει από τους υψηλούς έμμεσους φόρους πάνω στα ακριβά είδη πρώτης ανάγκης– οι Ελληνες θέτουν ως προτεραιότητα την κάλυψη των βασικών τους αναγκών και όσοι μπόρεσαν να πάνε διακοπές φαίνεται ότι μαγείρευαν μέσα. Πώς να βγει άλλωστε για φαγητό η πλειονότητα των ελληνικών νοικοκυριών που δηλώνει ότι το εισόδημα εξανεμίζεται προτού τελειώσει ο μήνας;
Αλλά και οι ξένοι ταξιδιώτες φαίνεται ότι έσφιξαν επίσης το ζωνάρι, επιλέγοντας να ψωνίζουν από τα σουπερμάρκετ και να μαγειρεύουν στα bnb. Αυτό έδειξαν άλλωστε τα στοιχεία της NielsenIQ για το οκτάμηνο 2025, σύμφωνα με τα οποία οι πωλήσεις των σουπερμάρκετ στα νησιά και την Κρήτη «έτρεχαν» με αύξηση 11,3% και 9,3% αντίστοιχα έναντι 7,8% του πανελλαδικού μέσου όρου.
Για τον πρόεδρο της ΓΣΕΒΒΕ και της ΠΟΕΣΕ Γιώργο Καββαθά είναι σαφές ότι υπάρχει αντιστρόφως ανάλογη σχέση ανάμεσα στην εστίαση και το bnb, που φέτος το καλοκαίρι κατέγραψε νέα εκρηκτική ανάπτυξη με ένα εκατομμύριο διαθέσιμες κλίνες σε όλη τη χώρα. «Η λειτουργία των βραχυχρόνιων μισθώσεων φαίνεται ότι έχει αφαιρέσει ένα γεύμα από την εστίαση, αφού όσοι επιλέγουν το συγκεκριμένο μοντέλο διαμονής το κάνουν για να εξοικονομήσουν χρήματα από τις διακοπές τους» έχει επισημάνει.
H μονοκαλλιέργεια του τουρισμού
Η παρατεταμένη πτώση της εστίασης καταδεικνύει ωστόσο και τα όρια της μονοκαλλιέργειας του τουρισμού στην Ελλάδα. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσίευσε η Eurobank, στη μεταπανδημική πενταετία 2020-24 τα τουριστικά έσοδα ανέκαμψαν και το 2024 είχαν φτάσει τα 21,6 δισ. ευρώ ή το 9,1% του ΑΕΠ, ξεπερνώντας κατά 18,8% τα επίπεδα του 2019. Προσοχή όμως, αυτό μόνο σε ονομαστικούς όρους. Σε πραγματικούς όρους, αφαιρουμένου δηλαδή του πληθωρισμού, τα τουριστικά έσοδα το 2024 παρέμεναν ακόμη κατά 1,6% χαμηλότερα του 2019 – και χαμηλότερα επίσης ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Στη μελέτη αυτή οι αναλυτές της Eurobank μάλιστα επισημαίνουν ότι, ενώ στο διάστημα 2011-2024 τα τουριστικά έσοδα κατέγραψαν σημαντική άνοδο 5,8% ετησίως, αυτή προέκυψε αποκλειστικά ως αποτέλεσμα της αύξησης του αριθμού των ξένων επισκεπτών, από 15 εκατ. το 2010 στα 40,7 εκατ. το 2024 – ενώ η διάρκεια παραμονής των ξένων ταξιδιωτών στη χώρα έβαινε μειούμενη από 9,3 διανυκτερεύσεις το 2010 σε 5,9 διανυκτερεύσεις το 2024, όπως επίσης και η μέση ταξιδιωτική δαπάνη από 640,4 ευρώ το 2010 σε 530,6 ευρώ το 2024.
Υποβάθμιση περιβάλλοντος και πιέσεις στις υποδομές
Στη μελέτη που εκπόνησε για τον τουρισμό στην Ελλάδα η Eurobank επισημαίνει ότι το μοντέλο του ελληνικού τουρισμού κινείται προς την κατεύθυνση «έρχονται όλο και περισσότεροι τουρίστες που μένουν όλο και λιγότερο στη χώρα και αφήνουν όλο και λιγότερα χρήματα». Οτι δηλαδή, αν και η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει δώσει τα περισσότερα λεφτά του αναπτυξιακού νόμου για ανέγερση και αναβάθμιση πολυτελών ξενοδοχείων, η χώρα οδεύει προς μια διόγκωση του φτηνού τουρισμού.
Ο φτηνός αυτός τουρισμός όμως που βασίζεται στις φτηνές πτήσεις και τις φτηνές κρατήσεις ακόμη και πολυτελών καταλυμάτων, επί των χρεώσεων των οποίων οι μεγάλοι ξένοι tour operators αποσπούν μεγάλες εκπτώσεις, υποβαθμίζει το περιβάλλον και ασκεί πιέσεις στις υποδομές, αλλά ελάχιστα αποδίδει σε αύξηση εσόδων – σε πραγματικούς, αποπληθωρισμένους όρους. Από αυτή την άποψη η καθίζηση του τζίρου της εστίασης αποτελεί ενδεχομένως το καναρίνι στο ανθρακωρυχείο.
* 1,7%ήταν η πτώση στην εστίαση το τρίτο τρίμηνο του 2025 (έκλεισε στα €3,97 δισ.), ενώ το ίδιο διάστημα ο τζίρος των επιχειρήσεων στα καταλύματα είχε άνοδο (έφτασε τα 6,60 δισ. ευρώ, με αύξηση 3,2%)
2,6%ήταν το β ́ τρίμηνο 2025 η πτώση στην εστίαση, συνεχίζοντας την πτωτική πορεία που έχει ξεκινήσει από το β ́ τρίμηνο 2024 και συνεχίζεται, με εξαίρεση την οριακή άνοδο 0,2% το γ ́ τρίμηνο 2024
Μαριάννα Τόλια - documentonews.gr
.png)
.png)
