Το ιστορικό θέατρο που χτίστηκε επί ιταλοκρατίας παραμένει κλειστό από το 2005, χωρίς να έχουν προχωρήσει ποτέ οι εργασίες αποκατάστασης, που κολλάνε σε διαχρονικές καθυστερήσεις του Δήμου Ρόδου, δυσκολίες στην ολοκλήρωση των μελετών αποκατάστασης και στο μεγάλο ποσό άνω των 15 εκατ. ευρώ που απαιτείται και πρέπει να βρεθεί από πρόγραμμα χρηματοδότησης ● Η κινητοποίηση πολιτών και τοπικών συλλόγων με επιστολές στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, το ελληνικό τμήμα του ICOMOS και οι νέες προσπάθειες του Δήμου Ρόδου.
Eνα στολίδι για τον πολιτισμό της Ρόδου, το Εθνικό Θέατρο, που χτίστηκε επί ιταλοκρατίας, παραμένει από το 2005 κλειστό και είναι άγνωστο εάν και πότε θα επαναλειτουργήσει. Θέληση όλης της τοπικής κοινωνίας και ιδιαίτερα των ανθρώπων του πολιτισμού στο νησί των Ιπποτών είναι να προχωρήσουν επιτέλους οι εδώ και χρόνια απαιτούμενες εργασίες αποκατάστασης, όμως εδώ και τουλάχιστον 10 χρόνια η πορεία τους δείχνει να σκοντάφτει στην κωλυσιεργία που έχουν επιδείξει διαχρονικά οι δημοτικές αρχές της Ρόδου, τη γραφειοκρατία και τις ιδιαίτερα πολύπλοκες μελέτες που απαιτούνται, λόγω της φύσης του χώρου. Δύσκολη είναι και η εξεύρεση, από τον Δήμο Ρόδου, χρηματοδότησης άνω των 15 εκατομμυρίων ευρώ που απαιτούνται για το έργο.
Το Εθνικό Θέατρο Ρόδου κατά την ένωση της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα το 1947 |
Το ιστορικό θέατρο, χωρητικότητας 1.200 ατόμων, χτίστηκε από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Αρμάντο Μπερναμπίτι και άνοιξε τις πόρτες του το 1937 με τη «Μαντάμα Μπάτερφλαϊ» του Τζιάκομο Πουτσίνι και τη διάσημη υψίφωνο της Λυρικής του Μιλάνου, Ροζέτα Παμπανίνι. Φιλοξένησε όπερες, κοντσέρτα, θεατρικές παραστάσεις, κινηματογραφικές προβολές, παίζοντας διαχρονικά σημαντικό ρόλο. Το 2005, έκλεισε η τεράστια κεντρική σκηνή, για να διεκπεραιωθούν απαραίτητες επισκευές στο θέατρο, ενώ από το 2008 έχει αποξηλωθεί το εσωτερικό του θεάτρου, το οποίο έκτοτε παραμένει «κουφάρι».
Το 2013, εκπονήθηκαν τεχνικές μελέτες αποκατάστασης, οι οποίες εγκρίθηκαν το 2018 από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού. Από το ΥΠΠΟΑ έχουν ζητηθεί διάφορες συμπληρωματικές μελέτες από τον Δήμο Ρόδου, όπως οικονομοτεχνική, οι οποίες, σύμφωνα με το ΥΠΠΟΑ, εκκρεμούν και πρέπει να εγκριθούν προκειμένου να ενταχθεί σε πρόγραμμα χρηματοδότησης.
Ερωτήσεις για την τύχη του μνημείου και την πορεία της αποκατάστασης είχαν κατατεθεί στις αρχές Νοεμβρίου από ΣΥΡΙΖΑ και ΜέΡΑ 25. Στις αρχές Δεκεμβρίου, η Λίνα Μενδώνη είχε απαντήσει ότι «προκειμένου να καταστεί δυνατή η διερεύνηση από τον Δήμο Ρόδου της δυνατότητας ένταξης του έργου αποκατάστασης του Θεάτρου σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα, απαιτείται, όπως προβλέπεται από την εγκριτική Απόφαση του 2018, η κατάθεση στο ΥΠΠΟΑ των μελετών προς θεώρηση, καθώς και η σύνταξη οικονομοτεχνικής μελέτης για τον ακριβή προϋπολογισμό εκτέλεσης του έργου».
Αμεσος κίνδυνος
Πρόσφατα, το ελληνικό τμήμα του ICOMOS (Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών), επίσημου τεχνικού συμβούλου της UNESCO, επισήμανε τον άμεσο κίνδυνο για την τύχη του εμβληματικού μνημείου της Ρόδου. Απαντώντας σε επιστολή των Δημήτρη Γάκη, πρώην βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Δωδεκανήσου, Δημήτρη Γρηγοριάδη, προέδρου του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος Ρόδου, Ιριδας Μαυράκη, μουσικού - ερμηνεύτριας, και Παναγιώτη Αυγερινού, μέλους του Δ.Σ. Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος Ρόδου, το ICOMOS επισημαίνει ότι το κτίριο παραμένει σήμερα εγκαταλειμμένο, με αποτέλεσμα τη βαριά επιδείνωση της κατάστασής του, τη μη δυνατότητα ολοκληρωμένης συντήρησης του ιστορικού υλικού του και τη συνεχή αύξηση του προϋπολογισμού αποκατάστασης, το κόστος της οποίας υπολογίζεται πλέον στα 15.800.000 ευρώ.
Από τα έως τώρα δεδομένα προκύπτει ότι ο Δήμος Ρόδου δεν έχει καταφέρει να εξασφαλίσει την απαραίτητη χρηματοδότηση για την υλοποίηση των εργασιών αποκατάστασης - επανάχρησης του κτιρίου (στο πρόσφατο παρελθόν έχουν γίνει προσπάθειες για ένταξη στα προγράμματα του υπουργείου Εσωτερικών «Φιλόδημος» και «Αντώνης Τρίτσης»).
Το ελληνικό τμήμα του ICOMOS θεωρεί ότι είναι απαραίτητο το συντομότερο δυνατόν: α) να εξεταστεί η στατική επάρκεια του κτιρίου, β) να ληφθούν άμεσα μέτρα στερέωσης σε σημεία που απειλούνται με κατάρρευση, και γ) να συντηρηθούν τα σαθρά κυρίως επιχρίσματα ή επενδύσεις τοίχων, από εξειδικευμένο προσωπικό, ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία του θεάτρου, μέχρι την εξεύρεση της υπέρογκης χρηματοδότησης για την εκπόνηση μελετών (τεκμηρίωση νέας υπάρχουσας κατάστασης, επικαιροποίηση οριστικών μελετών και μελετών εφαρμογής), ώστε ακολούθως να εγκριθούν εκ νέου από το ΥΠΠΟΑ για να αρχίσουν οι εργασίες αποκατάστασης.
Σε διαφορετική περίπτωση, το θέατρο θα εξακολουθήσει να παραμένει κλειστό για πολλά χρόνια ακόμη, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται περαιτέρω η κατάστασή του και η πόλη της Ρόδου να μην έχει τη δυνατότητα χρήσης του εμβληματικού αυτού κτιρίου. Οι ίδιοι 4 πολίτες προχώρησαν επίσης σε νέα ανοιχτή επιστολή προς την Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τα κοινοβουλευτικά κόμματα. Πριν από λίγες μέρες, δημοτικοί σύμβουλοι της Λαϊκής Συσπείρωσης Ρόδου ζήτησαν τη σύγκληση δημοτικού συμβουλίου για το θέμα.
Η «Εφ.Συν.» επικοινώνησε με τη Διεύθυνση Μεσαιωνικής Πόλης και Μνημείων του Δήμου Ρόδου χωρίς να λάβει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα σχετικά με την πορεία της αποκατάστασης του θεάτρου. Πηγές του Δήμου Ρόδου μάς επισήμαναν ότι στον ενάμιση χρόνο που έχει αναλάβει η παρούσα δημοτική αρχή του Αντώνη Καμπουράκη, έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος στατικής επάρκειας του κτιρίου, όπως και σειρά από εξειδικευμένες τεχνικές μελέτες στις οποίες συνέβαλαν εθελοντές και μηχανικοί του δήμου. Πλέον, βρίσκονται σε εξέλιξη νέες προσπάθειες για την ένταξη σε πρόγραμμα χρηματοδότησης, ώστε στη συνέχεια να προχωρήσει η δημοπράτηση της μελέτης κατασκευής και η εκτέλεση του έργου.
Μιχαήλ Άγγελος Κωνσταντόπουλος