Τετάρτη, Ιανουαρίου 27, 2021

Το ολοκαύτωμα των Εβραίων της Ρόδου


 

Το Ολοκαύτωμα των Εβραίων εορτάζεται κάθε χρόνο σε όλο κόσμο, όχι μόνο από τους Εβραίους αλλά και από άλλες εθνότητες που θέλουν να τιμήσουν τη μνήμη των έξι εκατομμυρίων συνανθρώπων μας που βασανίστηκαν και έχασαν τη ζωή τους, αλλά και για να αποφευχθεί η επανάληψη Ολοκαυτώματος και σε άλλες εθνότητες και λαούς.

Η Εβραϊκή παροικία της Ρόδου
 

Η ιστορία της Εβραϊκής κοινότητας της Ρόδου αρχίζει από την Ελληνιστική περίοδο, τουλάχιστον από 142 π.Χ. και μετά. Τον 1ο μ.Χ. αιώνα ο ιστορικός Josephus και το 653 μ.Χ. ο ιστορικός Θεόφραστος αναφέρονται στην παρουσία Εβραίων στη Ρόδο και το 1116 μ.Χ. ο περιηγητής Rabbi Benjamin of Tuleda βρίσκει στο νησί γύρω στους 400-500 Εβραίους.

Αργότερα, λόγω της Ισπανικής Ιεράς Εξέτασης, αρκετοί Εβραίοι, κυρίως, από τη Θεσσαλονίκη, αλλά, και από τη Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη και Ιερουσαλήμ μετακόμισαν στη Ρόδο. Το 1900, προτού αρχίσει η Εβραϊκή μετανάστευση, όπως και η Ελληνική, στην Αμερική και Αφρική οι Εβραίοι της Ρόδου αριθμούσαν 4500-5000.


 

 

Ολοκαύτωμα
 

Μετά την κατάληψη της Δωδεκανήσου από τους Ιταλούς, οι Εβραίοι προσαρμόστηκαν στη νέα πραγματικότητα. Αλλά την 1η Νοεμβρίου 1936, με την υπογραφή της συνθήκης φιλίας Γερμανίας και Ιταλίας, η κατάσταση άλλαξε και χειροτέρεψε μετά την Ιταλική ανακωχή, στις 8 Σεπτεμβρίου 1943, και την κατάληψη της Ρόδου από τις Γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις που βρίσκονταν στο νησί.

Στις 18 Ιουλίου 1944, οι Γερμανοί διέταξαν τους 16 και άνω ετών άρρενες Εβραίους να παρουσιαστούν στο Διοικητήριο της Αεροπορίας. Την επομένη έφεραν τις γυναίκες με τα παιδιά τους και τις υποχρέωσαν να φέρουν μαζί τους όλα τους τα τιμαλφή, υπολογιζόμενης αξίας 300.000 χρυσές λίρες, τα οποία κατέσχεσαν.

Τα σπίτια τους που είχαν εγκαταλείψει βιαστικά λεηλατήθηκαν. Στις 23 Ιουλίου, 1.673 Εβραίοι διατάχθηκαν να πάνε στο λιμάνι. Με τα κεφάλια κατεβασμένα, πέρασαν μέσα από τους άδειους δρόμους βαδίζοντας προς το πεπρωμένο τους.

Όταν έφτασαν στο λιμάνι τους πέταξαν μέσα σε τρία παλιοκάραβα. Πηγαίνοντας για τον Πειραιά σταμάτησαν στη Λέρο για να πάρουν καμιά εκατοστή Εβραίους από την Κω. Στις 31 Ιουλίου έφτασαν στον Πειραιά και αμέσως τους μετέφεραν στο Χαϊδάρι, όπου πέρασαν 36 ώρες μέχρι να επιτρέψουν στον Ερυθρό Σταυρό να τους δώσει φαγητό και νερό. Ξεχώρισαν τις γυναίκες από τους άνδρες, τις έγδυσαν για να βεβαιωθούν πως δεν είχαν κρύψει χρυσαφικά μέσα στα γεννητικά τους όργανα.

Στις 3 Αυγούστου, αφού πρώτα τους έβγαλαν τα χρυσά δόντια και τους πήραν τα γυαλιά, τους φόρτωσαν σε βαγόνια ζώων και έκλεισαν τις πόρτες. Το ταξίδι για την Πολωνία κράτησε 13 μέρες και στις 16 Αυγούστου έφτασαν στο Auschwitz. Διάλεξαν 1.200, που τους έκριναν πολύ αδύνατους για να δουλέψουν και τους έστειλαν στους θαλάμους αερίων και στα κρεματόρια.

Τους υπόλοιπους τους κράτησαν για υποχρεωτική εργασία σε λατομεία, ορυχεία και σιδηροδρομικές γραμμές. Οι γυναίκες βιάστηκαν, αποστειρώθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν σε απάνθρωπα πειράματα, χωρίς έλεος. Παρά τη δεκάμηνη, μόνο, παραμονή τους σε στρατόπεδα, μόνο 120 γυναίκες και 30 άνδρες επέζησαν οι οποίοι από την εξάντληση είχαν γίνει ζωντανοί σκελετοί και αρκετοί πέθαναν.

Έτσι, μετά από δυο χιλιάδες χρόνια, έπαψε να υπάρχει η Εβραϊκή κοινότητα της Ρόδου! Το 1946, επί δημαρχίας Γαβριήλ Χαρίτου, η πλατεία στο κέντρο της άλλοτε Εβραϊκής κοινότητας ονομάστηκε "Πλατεία των Εβραίων Μαρτύρων".


 

Mανώλης Κασσώτης

 

Στις 27 Ιανουαρίου 1945, το στρατόπεδο εξόντωσης του Άουσβιτς - Μπιρκενάου απελευθερώθηκε από τα σοβιετικά στρατεύματα



 

Το Νοέμβριο του 2005, κατά τη διάρκεια της εξηκοστής Γενικής Συνέλευσης των Αντιπροσώπων τους, τα Ηνωμένα Έθνη αποφάσισαν να ορίσουν την 27η Ιανουαρίου ως Διεθνή Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων και προέτρεψαν τις χώρες-μέλη του οργανισμού να αναπτύξουν εκπαιδευτικά προγράμματα που θα μεταφέρουν τη μνήμη αυτής της τραγωδίας στις επερχόμενες γενεές.

Η Εβραίοι της Ρόδου, με τη μακραίωνη ιστορία και την πλούσια πολιτισμική τους παράδοση, έζησαν εδώ, ειρηνικά, για περισσότερο από 2.200 χρόνια. Η ιστορική διαδρομή τους διακόπηκε βάναυσα στις 23 Ιουλίου του 1944 όταν οι 2.500 Εβραίοι της Ρόδου, μαζί με τους 100 Eβραίους  της Κω, εξοντώθηκαν στα χιτλερικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Φέτος, η Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος, προηγείται της  γιορτής «Του Μπισβάτ», της γιορτής των «Γενεθλίων» των δένδρων.

Το «Του Μπισβάτ είναι μια αρχαία και αυθεντική εβραϊκή σύνδεση με τα σύγχρονα οικολογικά ζητήματα. Είναι μια ευκαιρία για  να ευαισθητοποιηθούμε  και να επικεντρωθούμε στην περιβαλλοντική ευαισθησία της εβραϊκής παράδοσης φυτεύοντας δέντρα.

«Ο Άνθρωπος είναι ένα δέντρο στον αγρό» και υποχρέωσή του είναι να γνωρίζει ότι η Γη του δίνει ζωή, από τη Γη είναι απόλυτα εξαρτημένος, καθώς αυτή του προσφέρει όλα όσα χρειάζεται για τη ζωή του.

Με σεβασμό και ευλάβεια η Ισραηλιτική Κοινότητα Ρόδου τιμά τις δύο αυτές σπουδαίες ημέρες μνήμης και αφοσίωσης. Φέτος προχώρησε στη φύτευση δεκαπέντε (15) δέντρων στο «Δάσος της Μνήμης». Τα δέντρα φυτεύτηκαν εις μνήμην εκείνων που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα. Η δενδροφύτευση έγινε με τη σύμπραξη της επιχείρησης κοινωνικής ωφέλειας «Για τη φύση» που δημιουργεί το «Δάσος της Μνήμης» στην καμένη δασική έκταση της περιοχής Κανδυλί – Τσαΐρι.

 

ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΡΟΔΟΥ

 

 

 

Twitter Delicious Facebook Digg Stumbleupon Favorites More