«Από την έναρξη εφαρμογής της Δήλωσης ΕΕ - Τουρκίας τον Μάρτιο του 2016, τα ελληνικά νησιά της Λέσβου, της Χίου, της Σάμου, της Κω και της Λέρου έχουν μετατραπεί σε χώρους εγκλεισμού επ' αόριστον», εξηγούν οι οργανώσεις και συνεχίζουν: «Χιλιάδες άνθρωποι βρίσκονται παγιδευμένοι σε απαράδεκτες και ασταθείς συνθήκες, ενώ πολλοί από αυτούς στερούνται πρόσβασης σε ικανοποιητικές διαδικασίες ασύλου. Οι αιτούντες άσυλο που έφτασαν στα νησιά κατά τις πρώτες μέρες εφαρμογής της Συμφωνίας ΕΕ - Τουρκίας έχουν εγκλωβιστεί εκεί για τουλάχιστον 19 μήνες». Μεταξύ αυτών και πολύ μικρά παιδιά, γυναίκες μόνες ή εγκυμονούσες, καθώς και άτομα με σωματικές αναπηρίες, είναι εγκλωβισμένοι σε άθλιες συνθήκες με τον χειμώνα προ των πυλών, επισημαίνεται, μεταξύ άλλων στην επιστολή. Ιδιαίτερα κρίσιμη είναι η κατάσταση στη Σάμο και τη Λέσβο, όπου οι συνολικά 8.300 και πλέον αιτούντες άσυλο και μετανάστες ζουν σε εγκαταστάσεις χοτ σποτ χωρητικότητας μόλις 3.000 ατόμων.
Η πρόσφατη ανακοίνωση, ότι 2.000 αιτούντες ασύλου θα μεταφερθούν από τα δύο νησιά στην ηπειρωτική Ελλάδα κατά τις προσεχείς εβδομάδες ως έκτακτο μέτρο αποσυμφόρησης αποτελεί μία θετική εξέλιξη, ανακοίνωσαν οι οργανισμοί, ωστόσο, δεν αρκεί για να μετριάσει τον ισχύοντα συνωστισμό στις εγκαταστάσεις και δεν αντιμετωπίζει με βιώσιμο τρόπο τα συστημικά ζητήματα που έχουν προκαλέσει αυτή την κατάσταση έκτακτης ανάγκης - δηλαδή, την πολιτική περιορισμού.
Η επιστολή καταλήγει, πως οι αιτούντες άσυλο θα πρέπει να μεταφερθούν στην ηπειρωτική χώρα και να εξασφαλιστεί, ότι θα τους παρασχεθούν κατάλληλα καταλύματα και υπηρεσίες, ώστε να καλύψουν τις ανάγκες τους και να διασφαλίσουν, ότι οι αιτήσεις ασύλου τους κρίνονται δίκαια.
Οι οργανώσεις, οι οποίες υπογράφουν την επιστολή είναι: ActionAid, Advocates Abroad Aitima (ΑΙΤΗΜΑ), Amnesty International (Διεθνής Αμνηστία), Care, Danish Refugee Council, International Federation for Human Rights (FIDH), Greek Council for Refugees (Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες προσυπογράφει το κείμενο στο πλαίσιο των ενεργειών και των σκοπών του), Greek Forum of Refugees (Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων), Greek Helsinki Monitor (Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι), Hellenic League for Human Rights (Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου), Human Rights Watch, International Rescue Committee, Jesuit Refugee Council, Lesbos Legal Center, Norwegian Refugee Counci, Oxfam, Praksis, Solidarity Now (Αλληλεγγύη Τώρα).