Μεγάλη αύξηση παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των ελαφιών στις δασικές περιοχές της Ρόδου, ενός ζώου που αποτελεί σύμβολο για το νησί.
Ενώ πράγματι τις περασμένες δεκαετίες ο αριθμός των ελαφιών είχε μειωθεί δραματικά (υπολογίζεται τότε ότι ήταν λιγότερα από 100), τα πράγματα έχουν αντιστραφεί.
Η Ρόδος αναφέρεται σε αρχαία κείμενα σαν «Οφιούσα», λέξη που σημαίνει, «η έχουσα πολλά φίδια». Σύμφωνα με την παραπάνω θεωρία οι Σταυροφόροι για να προστατέψουν τα στρατόπεδά τους από τα φίδια, εισήγαγαν το ελάφι και το χρησιμοποίησαν σαν φύλακα σε χώρους γύρω από αυτά.
Μία άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι τα ελάφια εισήχθησαν από τους Ενετούς την περίοδο που είχαν στην κατοχή τους το νησί.
Ενώ πράγματι τις περασμένες δεκαετίες ο αριθμός των ελαφιών είχε μειωθεί δραματικά (υπολογίζεται τότε ότι ήταν λιγότερα από 100), τα πράγματα έχουν αντιστραφεί.
Εδώ και δέκα χρόνια υπάρχει εντυπωσιακή
αύξηση και ήδη, ανέρχονται σε αρκετές χιλιάδες. Για την καταγραφή τους
μάλιστα, αναμένεται να πραγματοποιηθεί σύσκεψη στο υπουργείο
Περιβάλλοντος, στη διάρκεια της οποίας θα συζητηθούν και ζητήματα που
αφορούν τα προβλήματα που δημιουργούνται στον πρωτογενή τομέα από τον
υπερπληθυσμό των ελαφιών.
Βέβαια κατά το παρελθόν, εκδηλώθηκε
ενδιαφέρον προς την περιφέρεια για τη σύνταξη τέτοιας μελέτης από
πανεπιστημιακό ίδρυμα, όμως το διάστημα των τριών ετών που θα διαρκέσει
λειτουργεί αποτρεπτικά καθώς μετά τα τρία χρόνια και πάλι τα νούμερα θα
είναι άκαιρα, αφού ο πληθυσμός θα έχει αυξηθεί ακόμα περισσότερο.
Παράλληλα τα 300.000 ευρώ που είναι και
το κόστος της μελέτης είναι ποσό υπέρογκο που η περιφέρεια δεν μπορεί να
καλύψει μόνη της, γι’ αυτό και αν τελικά συνταχθεί μελέτη θα πρέπει να
μοιραστεί τη δαπάνη και με άλλους φορείς, στην περίπτωση που το
υπουργείο δεν μπορεί να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση.
Πάντως το κυριότερο θα είναι αν τελικά
εκπονηθεί κάποια μελέτη, να προταθούν και συγκεκριμένες λύσεις για την
αντιμετώπιση του προβλήματος του υπερπληθυσμού στο νησί. Θα πρέπει να
σημειωθεί ότι μεγαλύτερος αριθμός ελαφιών εντοπίζεται στους πρώην δήμους
Ατταβύρου, Καμείρου και ειδικά της Νότιας Ρόδου, με τις υπηρεσίες να
κάνουν λόγο για πληθυσμό περίπου 2000 ελαφιών αλλά οι εκτιμήσεις των
κατοίκων είναι ότι ο πληθυσμός σήμερα πλησιάζει τα 15.000 ελάφια.
Το ελάφι της Ρόδου
Πολλές είναι οι λαϊκές ιστορίες που αναφέρονται στην προέλευση και παρουσία του ελαφιού
στο νησί. Πολλοί ισχυρίζονται ότι το πλατόνι ήρθε στο νησί της Ρόδου με
την άφιξη των Σταυροφόρων. Η θεωρία μάλιστα αυτή συσχετίζεται και με
άλλα ιστορικά χαρακτηριστικά του νησιού.
Η Ρόδος αναφέρεται σε αρχαία κείμενα σαν «Οφιούσα», λέξη που σημαίνει, «η έχουσα πολλά φίδια». Σύμφωνα με την παραπάνω θεωρία οι Σταυροφόροι για να προστατέψουν τα στρατόπεδά τους από τα φίδια, εισήγαγαν το ελάφι και το χρησιμοποίησαν σαν φύλακα σε χώρους γύρω από αυτά.
Μία άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι τα ελάφια εισήχθησαν από τους Ενετούς την περίοδο που είχαν στην κατοχή τους το νησί.
Όμως η Ρόδος αναφέρεται σε αρχαία κείμενα και σαν «Ελαφούσα» που σημαίνει ότι είχε, την εποχή εκείνη πολλά ελάφια, που φυσικά υπήρχαν στο νησί πολύ πριν έρθουν όλοι αυτοί οι κατακτητές. Αρχαιολογικά ευρήματα ενδεικτικά της ύπαρξης ελαφιών στο Ανατολικό Αιγαίο μας φέρνουν πίσω ίσως και από την 6η προ Χριστού χιλιετία, όπως αναφέρουν σε μελέτη τους οι δασολόγοι Νίκος Θεοδωρίδης και Κωνσταντίνα Παπαστεργίου.
Το γεγονός ότι οι δύο παραλλαγές μικρών ελαφιών
του γένους Dama (οι οποίες πολλές φορές θεωρούνται από μερικούς
συγγραφείς σαν δύο διαφορετικά είδη), που έχουν ως τώρα διασωθεί
βρίσκονται στην περιοχή του Ανατολικού Αιγαίου (Ρόδος)
και στα Δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας (Thermessos National Park,
Αττάλεια) το Dama dama και στο Ιράν το Dama mesopotamica, ενισχύουν τη
θεωρία ότι το ελάφι ξεκόπηκε και παρέμεινε στο νησί της Ρόδου όταν τα
νερά της Μεσογείου κατέκλυσαν την περιοχή του Αιγαίου και δημιουργήθηκαν
τα νησιά.
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι και τα
δύο είδη αντιπροσωπεύουν στοιχεία πανίδας που χαρακτηρίζονται από την
υποτροπική κατανομή του τέλους της τεταρτογενούς περιόδου.
Από όσα επίσης μέχρι σήμερα είναι γνωστά
από παλαιοντολογικές και αρχαιολογικές ενδείξεις, τα ελάφια αυτά
περιορίστηκαν στο τέλος της πλειστοκαίνου και τις αρχές της ολοκαίνου
περιόδου, στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και την Μέση Ανατολή.
Από άποψη κατάταξης, χαρακτηριστικών και συνηθειών το πλατόνι είναι
μηρυκαστικό, θηλαστικό της οικογένειας των ελαφιδών. Είναι μετρίου
μεγέθους ελάφι.
Το μήκος του είναι 1,5 μέτρο περίπου και
το ύψος του, μέχρι το πάνω μέρος της πλάτης, φτάνει τα 90 περίπου
εκατοστά. Ζυγίζει γύρω στα 100 κιλά αν και υπάρχουν πληροφορίες ότι
μερικά ώριμα αρσενικά φτάνουν και τα 150 κιλά.
Είναι πολύ όμορφο ζώο. Η ομορφιά του
οφείλεται κυρίως στην τέλεια αναλογία του σώματός του αλλά και στον
πανέμορφο χρωματισμό του. Επί πλέον τα αρσενικά στολίζονται με τέλεια σε
συμμετρία και ομορφιά, κέρατα.
Η ακριβής περιγραφή του χρώματος του
τριχώματός του είναι πολύ δύσκολη, αφού εμφανίζει αποχρώσεις και
παραλλαγές πολύ διαφορετικές, που εξαρτώνται από την ηλικία του ζώου
αλλά και τις εποχές του έτους. Στα ώριμα αρσενικά, το καλοκαίρι, όλο
σχεδόν το τρίχωμα στο επάνω μέρος του σώματος, στους μηρούς και στην
ουρά είναι καστανοκόκκινο, ενώ τα κάτω μέρη του σώματος και τα εσωτερικά
μέρη της γάμπας είναι κρεμ προς το άσπρο.
Οι τρίχες της ράχης είναι πολύ
ανοιχτόχρωμες στις ρίζες, γίνονται καφέ στη μέση και σκούρες, σχεδόν
μαύρες, στις κορυφές τους. Την εποχή (και κυρίως στην μέση) του χειμώνα η
ράχη του ζώου, ο λαιμός και τα αυτιά του έχουν χρώμα σκούρο γκρι μέχρι
γκριζοκάστανο. Το τρίχωμα στα κάτω μέρη και στο εσωτερικό της γάμπας
είναι γκρίζο προς το κόκκινο.
Χαρακτηριστικές είναι οι άσπρες βούλες
που είναι διάσπαρτες κυρίως στο πάνω μέρος (ράχη, πλάτη και καπούλια)
του σώματός τους, που χρησιμεύουν κυρίως για το καμουφλάζ των ζώων. Έχει
σχετικά μεγάλα και λεπτά πόδια με μάλλον κοντό κεφάλι, προεξέχοντα
λάρυγγα και χοντρό αυχένα (σβέρκο). Τα αρσενικά ξεχωρίζουν από τη μεγάλη
λειτουργική ακροποσθία, με τη χαρακτηριστικά προεξέχουσα τούφα που
καλύπτει τους γεννητικούς αδένες.
Πηγή: athensmagazine.gr - May 08, 2019