Δύο θέματα. Ένα για τις διατάξεις του Συντάγματος και ένα για την απόφαση του ΣτΕ.
α) Το άρθρο 101Α, που ορίζει ότι η συγκρότηση των ανεξάρτητων αρχών προϋποθέτει αυξημένη πλειοψηφία των 4/5 της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής, μπήκε στο Σύνταγμα με την αναθεώρηση του 2001. Πατέρας της εν λόγω διάταξης είναι ο πολύς Βαγγελής Βενιζέλος. Κατά τη γνώμη μου, πρόκειται για μια όχι απλά ατυχή, αλλά εξωφρενική ρύθμιση. Προϋποθέτει μια τεράστια πλειοψηφία, χωρίς, όμως, να προβλέπει τι πρέπει να συμβεί στην περίπτωση που αυτή δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί.
Στην περίπτωση πχ της εκλογής του ΠτΔ (και εκεί απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία) ορίζει το Σύνταγμα τη διαδικασία της δεύτερης προσπάθειας της Βουλής, της τρίτης προσπάθειας, μετά επιτάσσει τη διάλυση του σώματος και τέλος προβλέπει ότι αρκεί η απλή πλειοψηφία των 151. Αντιθέτως, για τη συγκρότηση των ανεξάρτητων αρχών, που ο ρόλος τους είναι κομβικός για τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος, ο διακεκριμένος καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου δε μπήκε στον κόπο να προβλέψει τι πρέπει να γίνει στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί η απόλυτη συναίνεση όλων των πολιτικών δυνάμεων.
Η συνέπεια; Αν ένα κόμμα της αντιπολίτευσης δε θέλει να συναινέσει στη συγκρότηση μιας ανεξάρτητης αρχής, επειδή πχ διαπλέκεται με το οικονομικό κατεστημένο (εντελώς υποθετικό το παράδειγμα), μπορεί βάσει του Συντάγματος να μπλοκάρει ες αεί την όλη διαδικασία. Κατά τη γνώμη μου, η συγκεκριμένη ρύθμιση είναι μακράν χειρότερη του άρθρου 86 (ποινική ευθύνη υπουργών), για το οποίο όλες οι πολιτικές δυνάμεις συμφωνούν ότι πρέπει να τροποποιηθεί στην πρώτη αναθεώρηση. Και μου προξενεί, επίσης, εντύπωση το γεγονός ότι όλους αυτούς τους μήνες, που βρίσκεται στην επικαιρότητα το ζήτημα της αδειοδότησης των τηλεοπτικών σταθμών, δεν έχει ασκηθεί κανενός είδος κριτική σε αυτόν απερίγραπτο αναθεωρητικό νομοθέτη, ο οποίος έχει ονοματεπώνυμο. Βαγγέλης Βενιζέλος.
β) Δεδομένων των ανωτέρω, θεωρώ ότι το μείζον στην όλη ιστορία είναι να εκπληρωθεί ο σκοπός του άρθρου 15 του Συντάγματος. Τι λέει το άρθρο 15; Ότι ο άμεσος έλεγχος του Κράτους στη ραδιοτηλεόραση λαμβάνει και τη μορφή του καθεστώτος της προηγούμενης άδειας. Χωρίς διαδικασία αδειοδότησης, δηλαδή, το Κράτος δεν ελέγχει τη ραδιοτηλεόραση. Και αυτό αντίκειται στο σκοπό του Συντάγματος. Το κατ' αρχήν ζήτημα, λοιπόν, είναι να ασκήσει το Κράτος την ελεγκτική του αρμοδιότητα.
Πώς να την ασκήσει, όμως, εφόσον ο κύριος Βενιζέλος έχει δώσει τη δυνατότητα στο 20% της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής να μπλοκάρει για όσο θέλει την όλη διαδικασία; Εκεί έπρεπε να έρθει το ΣτΕ και να κρίνει ότι, εν προκειμένω, η παράκαμψη του ΕΣΡ ήταν επιβεβλημένη, από τη στιγμή που η αντιπολίτευση είχε δηλώσει σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να συναινέσει, όποια κι αν είναι η προτεινόμενη σύνθεση του ΕΣΡ. Ή τουλάχιστον όφειλε το Δικαστήριο να δώσει μια προθεσμία (όπως φημολογείτο χθες) στα πολιτικά κόμματα να συναινέσουν στη συγκρότηση του ΕΣΡ. Δεν έκανε, όμως, τίποτε από αυτά το ΣτΕ. Ακύρωσε την όλη διαδικασία, χωρίς ταυτόχρονα να δεσμεύσει την αντιπολίτευση να σταματήσει άμεσα την ευθέως αντιθεσμική της συμπεριφορά. Τα συμπεράσματα δικά σας. Προσωπικά, ακούω τα περί διαφύλαξης της νομιμότητας από διαφόρους και τραβάω τα μαλλιά μου.
* Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, νομικός, διδάκτωρ συνταγματικού δικαίου
Από το tvxs -Oct 27, 2016
α) Το άρθρο 101Α, που ορίζει ότι η συγκρότηση των ανεξάρτητων αρχών προϋποθέτει αυξημένη πλειοψηφία των 4/5 της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής, μπήκε στο Σύνταγμα με την αναθεώρηση του 2001. Πατέρας της εν λόγω διάταξης είναι ο πολύς Βαγγελής Βενιζέλος. Κατά τη γνώμη μου, πρόκειται για μια όχι απλά ατυχή, αλλά εξωφρενική ρύθμιση. Προϋποθέτει μια τεράστια πλειοψηφία, χωρίς, όμως, να προβλέπει τι πρέπει να συμβεί στην περίπτωση που αυτή δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί.
Στην περίπτωση πχ της εκλογής του ΠτΔ (και εκεί απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία) ορίζει το Σύνταγμα τη διαδικασία της δεύτερης προσπάθειας της Βουλής, της τρίτης προσπάθειας, μετά επιτάσσει τη διάλυση του σώματος και τέλος προβλέπει ότι αρκεί η απλή πλειοψηφία των 151. Αντιθέτως, για τη συγκρότηση των ανεξάρτητων αρχών, που ο ρόλος τους είναι κομβικός για τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος, ο διακεκριμένος καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου δε μπήκε στον κόπο να προβλέψει τι πρέπει να γίνει στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί η απόλυτη συναίνεση όλων των πολιτικών δυνάμεων.
Η συνέπεια; Αν ένα κόμμα της αντιπολίτευσης δε θέλει να συναινέσει στη συγκρότηση μιας ανεξάρτητης αρχής, επειδή πχ διαπλέκεται με το οικονομικό κατεστημένο (εντελώς υποθετικό το παράδειγμα), μπορεί βάσει του Συντάγματος να μπλοκάρει ες αεί την όλη διαδικασία. Κατά τη γνώμη μου, η συγκεκριμένη ρύθμιση είναι μακράν χειρότερη του άρθρου 86 (ποινική ευθύνη υπουργών), για το οποίο όλες οι πολιτικές δυνάμεις συμφωνούν ότι πρέπει να τροποποιηθεί στην πρώτη αναθεώρηση. Και μου προξενεί, επίσης, εντύπωση το γεγονός ότι όλους αυτούς τους μήνες, που βρίσκεται στην επικαιρότητα το ζήτημα της αδειοδότησης των τηλεοπτικών σταθμών, δεν έχει ασκηθεί κανενός είδος κριτική σε αυτόν απερίγραπτο αναθεωρητικό νομοθέτη, ο οποίος έχει ονοματεπώνυμο. Βαγγέλης Βενιζέλος.
β) Δεδομένων των ανωτέρω, θεωρώ ότι το μείζον στην όλη ιστορία είναι να εκπληρωθεί ο σκοπός του άρθρου 15 του Συντάγματος. Τι λέει το άρθρο 15; Ότι ο άμεσος έλεγχος του Κράτους στη ραδιοτηλεόραση λαμβάνει και τη μορφή του καθεστώτος της προηγούμενης άδειας. Χωρίς διαδικασία αδειοδότησης, δηλαδή, το Κράτος δεν ελέγχει τη ραδιοτηλεόραση. Και αυτό αντίκειται στο σκοπό του Συντάγματος. Το κατ' αρχήν ζήτημα, λοιπόν, είναι να ασκήσει το Κράτος την ελεγκτική του αρμοδιότητα.
Πώς να την ασκήσει, όμως, εφόσον ο κύριος Βενιζέλος έχει δώσει τη δυνατότητα στο 20% της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής να μπλοκάρει για όσο θέλει την όλη διαδικασία; Εκεί έπρεπε να έρθει το ΣτΕ και να κρίνει ότι, εν προκειμένω, η παράκαμψη του ΕΣΡ ήταν επιβεβλημένη, από τη στιγμή που η αντιπολίτευση είχε δηλώσει σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να συναινέσει, όποια κι αν είναι η προτεινόμενη σύνθεση του ΕΣΡ. Ή τουλάχιστον όφειλε το Δικαστήριο να δώσει μια προθεσμία (όπως φημολογείτο χθες) στα πολιτικά κόμματα να συναινέσουν στη συγκρότηση του ΕΣΡ. Δεν έκανε, όμως, τίποτε από αυτά το ΣτΕ. Ακύρωσε την όλη διαδικασία, χωρίς ταυτόχρονα να δεσμεύσει την αντιπολίτευση να σταματήσει άμεσα την ευθέως αντιθεσμική της συμπεριφορά. Τα συμπεράσματα δικά σας. Προσωπικά, ακούω τα περί διαφύλαξης της νομιμότητας από διαφόρους και τραβάω τα μαλλιά μου.
* Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, νομικός, διδάκτωρ συνταγματικού δικαίου
Από το tvxs -Oct 27, 2016