Η φωτογραφία με τον σερβιτόρο μέχρι το λαιμό σχεδόν μέσα στη θάλασσα να προσπαθεί να σερβίρει πελάτες που λιάζονται σε πλωτές κατασκευές βρίθει συνειρμών, σκέψεων και μηνυμάτων.
Το πρώτο επίπεδο των εντυπώσεων είναι αναμφίβολα αυτό που σχολιάστηκε περισσότερο. Είναι νόμιμο να σερβίρονται πελάτες, όχι στον φυσικό χώρο που καταλαμβάνει μια επιχείρηση εστίασης, αλλά σε πλωτές κατασκευές μέσα στη θάλασσα, με τις οποίες επέκτεινε παράνομα ο επιχειρηματίας τις δραστηριότητές του;
Η απάντηση δεν ήρθε από την κυβέρνηση, η οποία δεν είδε τίποτε παράνομο στην υπόθεση του μπιτσόμπαρου στη Ρόδο, αλλά από δημοσιογραφική έρευνα. Η οποία αποκάλυψε ότι το συγκεκριμένο μαγαζί με τις πλωτές κατασκευές κρίθηκε παράνομο και έκλεισε από το 2016.
Το ρεπορτάζ αναφέρει ότι η παράνομη επιχείρηση άνοιξε ξανά το 2020, με ό,τι συνειρμούς μπορεί να προκαλεί αυτή η πραγματικότητα για κυβερνητικές ευθύνες.
Το παράνομο της επέκτασης των δραστηριοτήτων της συγκεκριμένης επιχείρησης μέσα στη θάλασσα κλείνει και τη δευτερογενή συζήτηση, αυτή για το πόσο ηθικό είναι να αναγκάζονται οι σερβιτόροι να εργάζονται μέσα στο νερό. Κάτω από προφανείς απάνθρωπες συνθήκες, αλλά και με κινδύνους για την υγεία τους, καθώς στερούνται την αυτονόητη για κάθε εργαζόμενο προϋπόθεση να εργάζεται σε ασφαλές για την υγεία και τη ζωή του περιβάλλον.
Η κυβέρνηση, βέβαια, πρόβαλε επικοινωνιακά το γεγονός ότι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι απάντησαν ότι δεν έχουν κανένα πρόβλημα και ότι δεν έχουν εξαναγκαστεί να εργάζονται σε τέτοιες συνθήκες. Και όλοι σκεφτήκαμε: «Ας τολμούσαν να κάνουν αλλιώς…»
Το πρώτο και προφανές μήνυμα που εκπέμπει η φωτογραφία με τον σερβιτόρο, είναι αυτό της απουσίας ελέγχων από πλευράς κράτους για την τήρηση της νομιμότητας στις τουριστικές επιχειρήσεις.
Πως μια επιχείρηση που κρίθηκε παράνομη και έκλεισε επειδή παραβίαζε βασικούς κανόνες λειτουργίας της, ξανάνοιξε κάτω από τη μύτη των αρχών;
Και πως επί τρία χρόνια δεν υπέστη κανέναν έλεγχο, ώστε να διαπιστωθεί η παράνομη λειτουργία της;
Το δεύτερο μήνυμα της φωτογραφίας είναι αυτό του έμμεσου εξαναγκασμού, λόγω ανάγκης επιβίωσης των εργαζομένων, να αποδέχονται εργασιακές συνθήκες που δεν σέβονται ούτε τους στοιχειώδεις κανονισμούς ασφάλειας και υγιεινής που πρέπει να πληρούνται στον τουρισμό.
Τόσος κόσμος περνούσε από το συγκεκριμένο μαγαζί και έβλεπε το μαρτύριο των σερβιτόρων, αλλά χρειάστηκε μια φωτογραφία στο διαδίκτυο για να γίνουν οι σχετικές έρευνες…
Το τρίτο μήνυμα της φωτογραφίας που σχετίζεται με τις προηγούμενες παρατηρήσεις είναι η άθλια διεθνής εικόνα της Ελλάδας το καλοκαίρι.
Αυτή την εικόνα της αναρχίας, της παρανομίας, της απουσίας κρατικών ελέγχων και της εργασιακής ζούγκλας θέλουμε να στείλουμε, μέσω του τουρισμού, στον υπόλοιπο κόσμο;
Και είμαστε βέβαιοι ότι αυτή η εικόνα είναι κολακευτική, αλλά και γοητευτική για τη χώρα μας;
Αυτή είναι η διαφήμιση της τουριστικής Ελλάδας; Μια απέραντη αρπαχτή χωρίς κανόνες και χωρίς δικαιώματα για τους εργαζόμενους;
Έτσι θα έρθουν να… ζήσουν το όνειρό τους στην Ελλάδα, όπως τους προσκαλούσε λίγα χρόνια πριν ο πρωθυπουργός, οι κάτοικοι του υπόλοιπου πλανήτη;
Και δεν είναι μόνο ζήτημα εικόνας. Είναι και ζήτημα ουσίας.
Διότι αν η Ελλάδα καταπατά τους νόμους και τους κανόνες που η ίδια βάζει για τη λειτουργία των τουριστικών της επιχειρήσεων, τότε γιατί να μην κάνει το ίδιο και σε βάρος της ασφάλειας και της υγείας των τουριστών;
Ήδη θα ταξιδεύει στον κόσμο η είδηση ότι κάθε μέρα σχεδόν πεθαίνει στα νησιά και τις παραλίες μας και ένας άνθρωπος αβοήθητος.
Άλλοτε επειδή το ΕΚΑΒ δεν φρόντισε να ανανεώσει το προσωπικό και το στόλο των ασθενοφόρων του για να εκτελεί επιτυχώς διακομιδές ασθενών και άλλοτε επειδή δεν αρκούν οι γιατροί, οι νοσηλευτές, οι εξοπλισμοί και οι υποδομές στα περιφερειακά νοσοκομεία και ιατρεία για να αντέξουν την αυξημένη ζήτηση του καλοκαιριού.
Η ανάπτυξη του τουρισμού στηρίζεται στην καλή οργάνωση των υπηρεσιών της χώρας. Αυτή είναι που θα στείλει ένα θετικό μήνυμα διεθνώς και που θα δώσει κίνητρο για να προτιμηθούμε ανάμεσα στα υπόλοιπα μεσογειακά κράτη.
Και διαπιστώνεται ότι οι υπεύθυνοι κάνουν ό,τι μπορούν για να αμαυρώσουν αυτή την εικόνα και να υπονομεύσουν τον τουρισμό.
Κι εδώ έρχεται το τέταρτο και σημαντικότερο μήνυμα της φωτογραφίας με τον σερβιτόρο μέσα στο νερό μέχρι το λαιμό να προσπαθεί να εξυπηρετήσει μια παράνομη πλωτή επέκταση της επιχείρησης στην οποία εργάζεται.
Το γεγονός ότι από τη μια η κυβέρνηση διαφημίζει ότι θα φέρει νέες και καλοπληρωμένες δουλειές στις υπηρεσίες των επιχειρήσεων τουρισμού και από την άλλη κάνει ό,τι μπορεί για να υπονομεύσει την τουριστική δραστηριότητα, γεννά το ερώτημα που διατυπώνεται σταθερά σε όλες τις μονοκαλλιέργειες.
Υπάρχει plan B αν πέσει έξω ο τουρισμός;
Ως γνωστό οι υπηρεσίες τουρισμού είναι ένας κλάδος ευπαθής και ευαίσθητος, καθώς η ανάπτυξή του εξαρτάται από χίλους δυο ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες. Που έχουν να κάνουν πρώτα με την ίδια την εικόνα της χώρας, η οποία διεθνώς πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο.
Άλλοτε είναι η καταπάτηση των κανόνων της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, με τις παρακολουθήσεις της ΕΥΠ, την κατάργηση του πλουραλισμού και της ελευθεροτυπίας στα ΜΜΕ, αλλά και τις επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο των προσφύγων και των μεταναστών.
Άλλοτε είναι η μη επένδυση στο ΕΣΥ με τους υπερβάλλοντες θανάτους από την πανδημία και με το στρατό και τους πυροσβέστες που μέσα στο κατακαλόκαιρο θα στελεχώνουν στο εξής τις υπηρεσίες υγείας.
Άλλοτε είναι η υπερβάλλουσα στη χώρα μας ακρίβεια παντού, ο αυταρχισμός στα πανεπιστήμια και στις πλατείες και η μη τιμωρία των ενόχων του δυστυχήματος των Τεμπών και του ναυαγίου της Πύλου.
Και άλλοτε είναι οι αρπαχτές, οι μεσαιωνικές εργασιακές συνθήκες, η απουσία ελέγχων και οι εκτός νομιμότητας δραστηριότητες στον τουρισμό.
Και βέβαια πλέον αυτών είναι και οι συχνές στη χώρα μας και την περιοχή μας φυσικές καταστροφές, όπως οι δασικές πυρκαγιές, οι πλημμύρες και οι σεισμοί που αποθαρρύνουν την προσέλκυση τουριστικής κίνησης όταν συμβαίνουν τα καλοκαίρια.
Σε μια χώρα που κάποτε ήταν παραγωγός σπάνιας ποιότητας και γι’ αυτό και περιζήτητων διεθνώς αγροτικών προϊόντων και ειδών διατροφής, που σήμερα αναγκάζεται να εισάγει από το εξωτερικό, σε μια χώρα που γέννησε την ιστορία και τον πολιτισμό και που σήμερα καταστρέφει τα μνημεία της, σε μια χώρα που η υψηλή εκπαίδευση, η ευφυία και η επινοητικότητα των κατοίκων της την έκαναν κάποτε γνωστή για την πνευματική παραγωγή της στις επιστήμες και τον πολιτισμό και που σήμερα συρρικνώνει τη δημόσια εκπαίδευσή της για να ανοίξει χώρο για την ιδιωτική, έχει μείνει, αλήθεια, τίποτε όρθιο τα τελευταία χρόνια, εκτός από τις «καλές και καλοπληρωμένες» δουλειές στις υπηρεσίες του τουρισμού;
Που κι αυτές όμως βουλιάζουν σιγά σιγά, μαζί με τους σερβιτόρους των πλωτών μπιτσόμπαρων…
Γιάννης Α. Μυλόπουλος